Экс-зняволены распавёў пра медычную дапамогу ў калоніі, дзе за восем месяцаў памерлі два палітвязні
У віцебскай калоніі № 3 у ноч з 8 на 9 студзеня памёр 50-гадовы палітвязень Вадзім Храсько. Гэта ўжо другая смерць палітвязня ў гэтай калоніі за восем месяцаў. У пачатку траўня 2023 года ў "Віцьбе" памёр 61-гадовы блогер і грамадскі актывіст з Пінска Мікалай Клімовіч. Яго, як і ў выпадку Вадзіма Храсько, адправілі ў калонію з цяжкімі захворваннямі. Паводле папярэдняй інфармацыі, прычынамі смерці ў двух выпадках стала несвоечасовае аказанне ім належнай медычнай дапамогі, аднак крымінальныя справы па гэтых фактах не заведзеныя. Калоніяй цяпер кіруе 47-гадовы Філіп Стурчанка — прыкладна з траўня 2023 года ён замяніў Аляксея Старавойтава. Былы палітвязень Ігар (імя змененае ў мэтах бяспекі), які ў віцебскай калоніі прабыў больш за два гады і нядаўна вызваліўся, распавёў "Вясне" пра медычную дапамогу і падрабязнасці смерці Мікалая Клімовіча.
- Папраўчая калонія № 3
Чэргі на 20-30 зняволеных
Ігар распавядае, што часта па медычную дапамогу ў калоніі звяртацца яму не даводзілася.
"Нават калі ў мяне была тэмпература, я разумеў, што паход у медчастку можа нічым не скончыцца. Пакуль пастаіш у чарзе ў маленькім прылазніку, дзе могуць знаходзіцца адначасова 20-30 зняволеных, то можаш, акрамя прастуды, нахапаць яшчэ ўсялякіх іншых хвароб".
Былы палітвязень адзначае, што "можаш стаяць і не дачакацца, могуць закрыць прыёмнае і сысці". Успамінае Ігар і такі выпадак. Пры гэтым, ён звяртае ўвагу, што самі зняволеныя стваралі такую рэпутацыю:
"Палова з іх прыходзіла туды, каб атрымаць даведку і не ісці на прамзону".
Пломба на тыдзень
Аднак пра ўзровень такога абслугоўвання ў калоніі можна судзіць, у тым ліку па гісторыі былога зняволенага калоніі № 3 пра стаматалогію:
"Як толькі я прыехаў з СІЗА, у мяне была вялікая дзірка ў зубе — яе трэба было тэрмінова загаіць, таму што туды трапляла ежа і пачынала балець. Аднак я не мог патрапіць да стаматолага на працягу паўгода, таму што яго проста не было. Ніхто не хацеў ісці на працу ў калонію. Калі ён нарэшце з'явіўся, я адразу ж запісаўся да яго, але прынялі мяне толькі праз тыдзень. Пломбы, якую мне паставілі, хапіла прыкладна на месяц. Праз месяц я вырашыў усё ж зноў пайсці, каб загаіць тую дзірку. Стаматолаг мне яшчэ больш прасвідраваў яе, і новая пломба вывалілася ўжо праз тыдзень".
Да вызвалення Ігар хадзіў з вялікай дзіркай у зубе, таму што баяўся, што стаматолаг яшчэ больш рассвідруе зуб, і тады не будзе шанцаў на яго аднаўленне на волі.
Атрыманне медбандэролі ў калоніі — квэст
Былы палітвязень таксама распавядае, што ў калоніі атрымаць патрэбныя лекі і вітаміны вельмі складана:
"Калі нейкіх медыкаментаў няма ў медчастцы, то, вядома, можна папрасіць сваякоў перадаць. Аднак для гэтага трэба прайсці доўгі квэст. Таму што адразу пішаш заяву на начальніка калоніі з просьбай даць дазвол сваякам перадаць мне медычную бандэроль у пэўным складзе, пералічваючы канкрэтныя медыкаменты. Потым гэтую заяву падаюць начальніку медчасткі, які павінен падпісаць яе і тым самым даць дазвол. Пасля гэтага з медчасткі табе прыносяць бланк. Ты яго павінен запоўніць і аддаць назад. У большасці выпадкаў нейкае звяно (штосьці з заяў) губляецца. Таму часта гэтая працэдура зацягваецца на месяц, а то і на два".
На час зняволення Ігара ў калоніі трапілася пандэмія каронавіруса. Ён узгадвае, як гэта было:
"У калоніі арганізавалі ізаляваныя пакоі для хворых на COVID-19. Пры гэтым усё роўна былі такія афіцэры, якія хадзілі без масак, гэта значыць маглі, груба кажучы, прынесці з волі новыя інфекцыі".
Смерці ў калоніі
Па словах Ігара, за больш чым два гады яго зняволення ў калоніі памерла каля васьмі-дзевяці зняволеных. Хтосьці паміраў ад старасці, а хтосьці нават ад спынення сэрца:
"Параўнальна нядаўна ў калоніі памёр зняволены гадоў 55. Ён хадзіў пастаянна на стадыён і займаўся спортам. Пад раніцу ён пачаў хрыпець і памёр. У яго спынілася сэрца. І каб нехта прыходзіў з медчасткі — я не чуў. Супрацоўнікі прыйшлі непасрэдна пасля пад'ёму. Яны ачапілі цела, кантралёры стаялі і ахоўвалі, каб ніхто не падыходзіў. Пасля смерці зняволеных у калонію па целы прыязджае "таблетка" зялёнага колеру. Што гэта за брыгада — я без панятку".
Былы палітвязень успамінае, што хуткія прыязджалі ў калонію досыць часта — калі была неабходная зняволеным тэрміновая медычная дапамога, або на выходных, калі няма дзяжурнага лекара.
Падрабязнасці смерці Мікалая Клімовіча
5 траўня 2023 года ва ўзросце 61 года ў віцебскай калоніі памёр блогер і грамадскі актывіст з Пінска Мікалай Клімовіч. Інфармацыі пра абставіны яго смерці практычна няма да гэтага часу. Былы палітвязень распавёў усё, што вядома:
"Але трэба разумець, што інфармацыя да нас даходзіла ў вельмі абрэзанай колькасці. Усе навіны мы атрымлівалі з радыё "Зэк": па чутках, якія хадзілі паміж атрадамі. Усю інфармацыю мы атрымлівалі такім шляхам і праверыць яе праўдзівасць было немагчыма.
Мы чулі, што памёр палітычны, які нават не паспеў падняцца ў калонію. Па чутках, якія даходзілі да нас, ён нават не паспеў падняцца на "каранцін". Казалі, што ён сябе дрэнна адчуваў падчас этапу. Калі ён толькі прыехаў з этапу [з Берасцейскага СІЗА ў Віцебскую калонію яго везлі праз усю Беларусь], яго перадалі калоніі, яму стала дрэнна, выклікалі хуткую і ён памёр. Паводле папярэдняй інфармацыі, ён памёр у машыне хуткай дапамогі. Гэта ўся інфармацыя, якая дайшла да нас. Таму што адміністрацыя калоніі вельмі клапоціцца, каб інфармацыя з волі не праходзіла, і наадварот. Адбываецца блакаванне інфармацыі ў адзін і другі бок".
Ігар адзначае, што этап патрабуе ад зняволенага шмат энергіі і сіл:
"Едзеш у накураным вагоне... Калі чалавек не паліць і мае праблемы з дыханнем, то гэта можа вельмі моцна адбіцца. Таксама бываюць перагружаныя купэ, што дадаткова вельмі ўплывае на этап і стан зняволеных пры гэтым. Ды і сама атмасфера моцна не спрыяе добраму стану здароўя".
Як беларусы паміраюць праз палітычны пераслед
