Пяць расейцаў, якіх утрымліваюць па «палітычных артыкулах» у беларускіх СІЗА. Распавядаем, што вядома пра іх цяпер
У беларускіх следчых ізалятарах цяпер па «палітычных артыкулах» утрымліваецца мінімум пяць грамадзян Расійскай Федэрацыі. Іх затрымалі ў сувязі з пратэстамі, якія ўспыхнулі ў Беларусі падчас і пасля электаральнай прэзідэнцкай кампаніі-2020. Усе абвінавачваюцца па розных крымінальных артыкулах, але пры гэтым усе праходзяць па арт. 342 Крымінальнага кодэкса (арганізацыя ці актыўны ўдзел у групавых дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак). Гэта Ягор Дуднікаў і Сафія Сапега, якіх утрымліваюць у СІЗА КДБ. Гэта актывісты «Страна для жизни» Андрэй Новікаў і Дзмітрый Папоў. Гэта асуджаны на адзін год калоніі па брэсцкай «справе карагодаў» Даніла Чамаданаў. «Вясна» ўзгадвае гісторыі пераследу расейцаў беларускімі ўладамі і распавядае, што з імі адбываецца цяпер.
- Пяць расейцаў, якія сядзяць па палітычных артыкулах у беларускіх СІЗА
Даніла Чамаданаў асуджаны на 1 год калоніі па берасцейскай “справе карагодаў”. Адзіны з 14 фігурантаў на судзе быў пад вартай
- Даніла Чамаданаў у судзе
24-гадовага Данілу Чамаданава затрымалі 22 студзеня ў Брэсце па “справе карагодаў”, узбуджанай па падзеях 13 верасня 2020 года ў горадзе, калі пратэстоўцы выйшлі на праезную частку, а іх разагнаў вадамёт. Яму прад'явілі абвінавачванне па арт. 342 Крымінальнага кодэкса (актыўны ўдзел у групавых дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак) і змясцілі ў СІЗА-7. Яго прызналі палітзняволеным.
На судзе, дзе па гэтай справе судзілі яшчэ 13 чалавек, Даніла адзіны быў пад вартай. Паводле версіі абвінавачвання, кожны з 14 падсудных у групе з іншымі асобамі наўмысна ўзяў актыўны ўдзел у групавых дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак. Іх дзеянні былі спалучаныя з відавочным непадпарадкаваннем законным патрабаванням прадстаўнікоў улады, пацягнулі парушэнне працы транспарту, прадпрыемстваў і арганізацый. У прыватнасці, з-за прастою тралейбуснаму парку быў нанесены ўрон 619 рублёў 55 капеек, аўтобуснаму – 40 рублёў 37 капеек. Акрамя таго, на розны час прыйшлося зачыніцца трох ларка і рэстарана KFC. Пацярпелым бокам у справе выступае КУТП "Тралейбусны парк" і ААТ "Брэсцкі Аўтобусны парк". Абвінавачванне прад'яўленае па частцы 1 артыкула 342 Крымінальнага кодэкса.
На судзе Даніла прызнаў віну цалкам. У апошнім слове малады чалавек, якога пракурор папрасіў пазбавіць волі на адзін год, папрасіў суд дазволіць яму спатканне са сваёй дзяўчынай, таксама абвінавачанай па гэтай справе, Марыяй Скакавец і маці: "Я не меў магчымасці ўбачыць іх апошнія тры месяцы і, мяркуючы па ўсім, убачу яшчэ не хутка".
7 траўня ў судзе Маскоўскага раёна Брэста яму і яшчэ 13 фігурантам па "справе карагодаў". Данілу асудзілі да 1 года пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі агульнага рэжыму. Дзяўчыну Данілы Марыю Скакавец асудзілі да двух гадоў "хатняй хіміі". Справу разглядала суддзя Інна Клышпач, дзяржабвінавачванне па справе падтрымлівалі Бараноўскі і Алена Шарко.
"Вам я дарую, вызваляю ад асабістай адказнасці за мой прысуд". Што сказалі фігуранты "справы карагодаў" у апошнім слове
Даніла знаходзіцца ў брэсцкім СІЗА-7 пяты месяц.
Андрэй Новікаў. Другі раз змясцілі ў “Валадарку”
- Андрэй Новікаў і палітвязень Сяргей Ціханоўскі. Скрын з відэа
Гісторыя пераследу грамадзяніна Расіі Андрэя Новікава цягнецца з пачатку лета мінулага года. Першы раз яго затрымалі 6 чэрвеня ў вёсцы Прусы Паўстаўскага раёна Віцебскай вобласці за ўдзел у пікеце па зборы подпісаў, які прыраўнялі да несанкцыянаванага масавага мерапрыемства. Спачатку яго адвезлі ў Паставы, каб скласці пратакол па арт. 23.34 КаАП, а затым стала вядома, што яго перавезлі ў Мінск у ІЧУ на Акрэсціна, а пасля ў СІЗА-1. Новікаву прад'явілі абвінавачанне па ч.1 арт. 342 Крымінальнага кодэкса (арганізацыя і падрыхтоўка дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак). Ён стаў чарговым фігурантам так званай «справы Ціханоўскага».
У СІЗА-1 мужчыну пратрымалі сем месяцаў, а 26 лістапада Андрэя Новікава нечакана вывезлі на мяжу з Расіяй, паставілі штамп аб забароне ўезду на тэрыторыю Беларусі на 10 год. Мужчыне нават не растлумачылі працэсуальны статус.
«Мой статус незразумелы, — распавядаў тады Андрэй Новікаў. — Я не маю пацверджання таго, у якім статусе цяпер знаходжуся ў крымінальнай справе. Арышт быў адменены без ніякіх тлумачэнняў, пасля чаго мяне вывезлі невядомымі асобамі. Адабралі ўсе дакументы, якія ў мяне назбіраліся падчас следства: усю перапіску, асабістую ў тым ліку, паштоўкі, лісты падтрымкі. Мае асабістыя нататкі забралі. Сабралі ў пакет і забралі, невядомая асоба. Знаходжуся ў цяжкім стане. Сям’я засталася ў якасці закладнікаў».
У Беларусі ў яго засталіся жонка і двое дзяцей. Таму ў красавіку ён таемна прыехаў у вёску на Пастаўшчыне наведаць іх. Але 13 красавіка яго зноў затрымалі. Новікава змясцілі пад варту і прад'явілі абвінавачванне па арт. 371 КК («незаконнае перасячэнне дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь»). Праваабаронцам стала вядома, што абвінавачванне па справе па арт. 342 КК з яго таксама не знята. Андрэй Новікаў стаў другі раз палітзняволеным. Днямі яго перавезлі ў СІЗА-1. Андрэю Новікаву пагражае да пяці год пазбаўлення волі.
*Андрэй Новікаў нарадзіўся ў беларускім Варапаева, пасля школы з'ехаў вучыцца ў Расію. Жыў на Далёкім Усходзе, служыў у міліцыі, мае званне падпалкоўніка ў адстаўцы. Двойчы ўдзельнічаў у вайсковых аперацыях на тэрыторыі Чачні.
Дзмітрый Папоў. У гомельскім ізалятары чакае суду, дзе яму пагражае да 12 гадоў зняволення
- Дзмітрый Папоў. Скрыншот з відэазвароту
Грамадзяніна Расійскай Федерацыі Дзмітрыя Папова ўтрымліваюць пад вартай у СІЗА-1 ужо амаль год. Ён мадэраваў сацыяльныя сеткі "Страна для жизни", у Расіі ён кіраваў праектамі "Мужское государство" і "Сканер" па дэананімізацыі сілавікоў. Дзмітрый знік у Беларусі ўвечары 4 чэрвеня.
Перад знікненнем ён запісаў відэа, у якім распавядае, што яго шукаюць міліцыянты і хочуць затрымаць у межах крымінальнай справы. Толькі праз некалькі дзён стала вядома, што яго асудзілі на 15 сутак арышту і перавезлі ў Мінскі ізалятар часовага ўтрымання. Адтуль яго перавялі ў СІЗА-1. Праваабаронцы прызналі яго палітвязнем.
4 траўня гэтага года стала вядома, што справу палітвязняў Сяргея Ціханоўскага, Мікалая Статкевіча, Ігара Лосіка, Уладзіміра Цыгановіча, Арцёма Сакава і Дзмітрыя Папова будзе разглядаць Гомельскі абласны суд. Дзмітрыю Папову, а таксама Ціханоўскаму і Сакаву інкрымінуюць:
- арганізацыю масавых беспарадкаў на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь у 2020 годзе (ч. 1 арт. 293 Крымінальнага кодэксу);
- распаўсюджванне групай асоб па папярэдняй змове матэрыялаў, накіраваных на распальванне сацыяльнай варожасці супраць прадстаўнікоў улады і праваахоўных органаў (ч. 3 арт. 130 КК);
- пагрозы ў адрас старшыні ЦВК Рэспублікі Беларусь (ч. 2 арт. 191 КК);
- арганізацыю групавых дзеянняў, што груба парушаюць грамадзкі парадак і зьвязаныя з прымяненнем гвалту ў дачыненні прадстаўнікоў улады (ч. 1 арт. 342 КК).
На дадзены момант Дзмітрый Папоў, як і іншыя фігуранты гэтай справы, чакае суду ў гомельскім СІЗА-3. Дата суда пакуль невядомая, як і невядома, ці пройдзе ён у адкрытым рэжыме. Дзмітрыю пагражае да 15 гадоў пазбаўлення волі.
Ягор Дуднікаў. У СІЗА КДБ не пускаюць адваката
- Ягор Дуднікаў. Фота з сямейнага архіва
У СІЗА КДБ з 5 траўня ўтрымліваюць 20-гадовага грамадзяніна Расейскай Федэрацыі Ягора Дуднікова. Яго затрымалі ў Мінску, а на здымнай кватэры правялі ператрус. Па словах маці хлопца, пасля ператрусу ў яго канфіскавалі толькі мікрафон.
"Калі шчыра, я не думала, што наяўнасць мікрафона можа быць дастатковай падставай для затрымання. Асабліва, улічваючы, што чалавек займаецца апрацоўкай аўдыё", — кажа маці Ягора.
Хлопцу прад'явілі абвінавачванне па ч. 1 арт. 342 Крымінальнага кодэкса (арганізацыя дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак), па якой яму пагражае да трох гадоў пазбаўлення волі.
"Ён закаханы хлапчук, а не падрыхтовец паўстанняў". 20-гадовага расейца абвінавачваюць у арганізацыі пратэстаў у Мінску
Адвакат Ягора Антон Гашынскі растлумачыў «Рускай службе BBC», што крымінальную справу супраць Дуднікава ўзбудзілі з-за таго, што ён агучваў ролікі для беларускай апазіцыі. Аб якіх канкрэтна роліках ідзе гаворка, адвакат ня ведае. І высветліць пакуль не можа — Гашынскі ўступіў у справу яшчэ 14 траўня, але да Дуднікава яго дагэтуль не пускаюць.
Па словах адваката, малады чалавек ужо даў прызнальныя паказанні на відэа. Адвакат Гашынскі настойвае на абсурднасці абвінавачванняў:
«Гэта тое ж самае, што пасадзіць у турму таксіста за тое, што ён падвёз апазіцыянера. Ён чыста тэхнічны работнік, займаўся агучкай ролікаў, якія рабіла апазіцыя пасля жнівеньскіх пратэстаў 2020 года».
Пасля апублічвання "Вясной" гісторыі Ягора, у амбасадзе Расіі ў Беларусі "Еўрарадыё" расказалі, што хлопец атрымлівае консульскую падтрымку. Але на адкрытае пытанне "Ці наведваў яго за гэтыя тры тыдні консул?" — непасрэднага адказу не далі.
«Пакуль не падкажу. У нас пазіцыя наконт кожнага грамадзяніна Расійскай Федэрацыі, які трапляе ў цяжкае становішча за мяжой, — гэта аказанне консульскай падтрымкі. Пытаннямі, у тым ліку гэтага грамадзяніна, нашы супрацоўнікі займаюцца, — адказаў нам прэс-сакратар расійскай амбасады Аляксей Маскалёў. — Нашы супрацоўнікі займаюцца гэтым пытаннем, пакуль што больш каментароў не будзе».
Сафія Сапега. Утрымліваюць у СІЗА КДБ без прад’яўлення абвінавачвання
- Сафія Сапега. Скрыншот з відэа допыту
У СІЗА КДБ па падазрэнні ў арганізацыя масавых беспарадкаў і групавых дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак (ч.1 арт. 293 і ч. 1 арт. 342 КК), распальванні варожасці (арт. 130 КК) таксама ўтрымліваецца 23-гадовая грамадзянка Расійскай Федэрацыі Сафія Сапега. Яе затрымалі 23 траўня ў Нацыянальным аэрапорце "Мінск" пасля таго, як самалёт авіякампаніі Ryanair прымусілі здзейсніць пасадку ў Мінску. Дзяўчыну затрымалі разам з блогерам Раманам Пратасевічам. Іх прызналі палітвязнямі.
25 траўня праўладны тэлеграм-канал апублікаваў відэа з Сафіяй Сапегай, у якім яна назвала сябе рэдактаркай канала "Чорная кніга Беларусі", дзе публікуюцца асабістыя звесткі сілавікоў.
31 траўня чакалася, што ёй прад’явяць абвінавачванне, але гэтага не адбылося. 1 чэрвеня працягнуцца следчыя дзеянні.
Сафія Сапега з’яўляецца грамадзянкай Расеі і вучыцца ў ЕГУ на праграме «Міжнароднае права і права Еўрапейскага звязу». У гэтым годзе яна абараняе дыплом. ЕГУ выступіў з патрабаваннем неадкладнага вызвалення сваёй студэнткі.
«Выкладчыкі і аднагрупнікі пацвярджаюць, што Сафія вылучаецца высокай паспяховасцю і бездакорнай рэпутацыяй у супольнасці ЕГУ. Універсітэт настойвае на неабходнасці прадстаўлення неадкладнай консульскай дапамогі Сафіі. Акрамя гэтага, ЕГУ звяртаецца да міжнародных партнёраў, донараў і праваабарончай супольнасці, каб спрыяць неадкладнаму вызваленню студэнткі», – гаворыцца ў паведамленні.
