Зацемкі з няволі. Пра інтэлектуальны супраціў
З ліста Алеся Бяляцкага ад 7 студзеня 2013
Уладзімір Някляеў даслаў мне кніжку “Аўтамат з газіроўкай з сіропам і без” – ягоны менскі раман. А за тыдзень перад гэтым па падпісцы я атрымаў часопіс “Дзеяслоў”, і там таксама ёсьць тэкст “Аўтамату з газіроўкай”. Я не маркочуся, бо кніжка – з аўтографам аўтара, і я ўспрымаю яе як каляднае, навагодняе віншаваньне. Чытаць раман я буду ў часопісе, а кніжку з аўтографам адашлю дадому. У дароўчым надпісе Уладзімір Пракопавіч піша: “Гэтая кніга ўдзячнасьці Менску і ўсім тым, хто разам з Менскам увайшоў у маё жыцьцьцё”. Раман гэты вельмі цікавы для мяне. Таму што, па-першае, напісаў яго страшэнна таленавіты і непераўзыйдзены Уладзімір Някляеў, а па-другое, што апісвае ён інтэлектуальны супраціў у Менску ў 60-х гадах. Той перыяд і тых людзей, пра якіх мы амаль што нічога ня ведаем.
І гэта ўжо другая кніжка за 2012 год, якая распавядае пра нонканфармісцкае жыцьцё ў Менску за саветамі. Першая была таксама выдатная - “Майстроўня” Сяргея Дубаўца, якая распавядала пра пачатак 80-х, пра пачатак хвалі новага беларускага адраджэньня.
Уладзімір Някляеў напісаў пра інтэлектуальны дысідэнцкі супраціў, Сяргей Дубавец – пра пачаткі нацыянальна-дэмакратычнага руху. Гэтыя дзьве кніжкі дапаўняюць адна другую. Яны важныя для разуменьня тых працэсаў, якія адбываліся ў беларускім грамадзтве за саветамі, хаця і зьяўляюцца толькі вяршынямі айсьбергу. Пасля прачытаньня гэтых кніжак наўрад ці хто зараз скажа, што тыя імклівыя зьмены, якія адбыліся ў Беларусі ў канцы 80-х – пачатку 90-х гадоў, нечакана зваліліся нам на галаву.
__________
Пад агульнай назвай “Зацемкі з няволі” сабраныя рознага кшталту ўспаміны, развагі, лірычныя адступленні з лістоў Алеся Бяляцкага, дасланых з бабруйскай калоніі.
Чытайце таксама:
Зацемкі з няволі. З нагоды Калядаў і Новага году
Зацемкі з няволі. “Хай Бог дасьць пажыць у праўдзе – усім-усім!”
Зацемкі з няволі. Пра адзін жыцьцёвы шлях да беларушчыны
Зацемкі з няволі. Метамарфоза “нефармала”
Зацемкі з няволі. Пра крыніцы аптымізму
Зацемкі з няволі. Пра дзіцячую дабрачыннасьць
Зацемкі з няволі. Пра паэтычныя экспромты – студэнцкія і сёньняшнія
Зацемкі з няволі. Словы падтрымкі ад сваякоў палітвязняў
Зацемкі з няволі. Пра паэзію веры і надзеі