Як скарыстаць Грунвальдскую бітву на карысць сучаcнай Беларусі
Амбсадар Літвы ў Беларусі Эдмінас Багдонас прапанаваў сумесна адсвяткаваць у 2010 годзе 600-ю гадавіну Грунвальдскай бітвы. Эксперты “Заўтра тваёй краіны” адзначаюць, што гэта сталася б неблагой нагодай паяднаць былым вайсковым гонарам суседнія народы, а для беларусаў – нацыянальным святам, на якім, да таго ж, можна было б і грошы зарабіць.
Па меркаванні дырэктара фонду “Краіна замкаў” Аляксандра Варыкіша, прапанову, якая прагучала на цырымоніі адкрыцця выставы "Літва: гісторыя і культура ", прысвечанай 1000-годдзю Літвы, можна толькі вітаць.
-- Па-першае, 600-годдзе Грунвальдскай бітвы – вялікае свята беларусаў, літоўцаў і палякаў. Нашыя продкі разам змагаліся падчас Грунвальдскай бітвы, якая вызначыла ход гісторыі. У гонар тых падзей разам мы маглі б зладзіць грандыёзныя ўрачыстасці ў 2010 годзе, -- лічыць Аляксандр Варыкіш.
Знакаміты беларускі гісторык, прафесар Анатоль Грыцкевіч называе такую прапанову аб’ядноўваючай, але нагадвае, што значную частку войска падчас гэтай бітвы складалі беларускія харугвы, большасць з якіх мелі на сваіх сцягах “Пагоню”.
-- Амаль усе палкі былі з Беларусі, бо на той момант значная частка цяперашняй тэрыторыі Літвы была занятая крыжакамі – войскамі Тэўтонскага ордэна. Вайну з літоўскага боку па-сучаснаму можна было б называць партызанскай. Але дзяржава, якая перамагла крыжакоў, называлася Вялікім княствам Літоўскім.
Аднак святкаванне юбілею мае пад сабой пэўную акалічнасць праблем: дзе і як будзе праходзіць свята, хто возьме на сябе вырашэнне арганізатарскіх пытанняў.
У Анатоля Грыцкевіча не ўзнікае сумневу, што свята трэба ладзіць там, дзе і адбылася Грундвальдская бітва (цяпер гэта тэрыторыя Польшчы).
-- Але папярэдне трэба было б арганізаваць серыю публікацый артыкулаў беларускіх, літоўскіх і польскіх навукоўцаў, выступы па тэлебачанні дыпламатаў і дзяржаўных дзеячаў, -- лічыць гісторык, падкрэсліваючы, што дзяржаўныя ўлады сённяшняй Беларусі даволі абыякава ставяцца да мінуўшчыны краіны, вядучы адлік гераічным падзеям ад 3-га ліпеня 1944 года.
Нягледзячы на тое, што Грунвальдская бітва вызначыла лёс Беларусі на некалькі стагоддзяў наперад, доўгі час гэтая яскравая гістарычная падзея не мела дастойнага месца ў падручніках гісторыі.
-- Але зараз некалькі гадзін у курсе гісторыі Беларусі адведзеныя на вывучэнне Грунвальдскай бітвы ў школах і ў ВНУ, -- адзначае доктар гістарычных навук Юрый Бохан.
На думку экспертаў “Заўтра тваёй краіны”, Беларусь, якая ўжо колькі гадоў як абвясціла прыярытэт унутранага і ўязнога турызму, магла б няблага зарабіць на гэтым свяце.
-- Можна было б згуляць на так званым “падзейным турызме, -- упэўнены Аляксандр Варыкіш. -- Падчас святкавання запланаваць шэраг акцый, напрыклад, Грунвальд-фэст, святы гарадоў. Турысты з задавальненнем ехалі б да нас, асабліва з Расіі. Для іх Грунвальд-2010 стаўся б незвычайнай атракцыяй.
Даведка “Заўтра тваёй краіны”
15 ліпеня 1410 года войска Вялікага княства Літоўскага і войска польскае сустрэліся з арміяй Тэўтонскага ордэна пад тагачасным прускім мястэчкам Грунвальд. У жорсткай сечы галоўныя сілы Ордэна былі разбітыя ўшчэнт.
Перамога пад Грунвальдам мела велізарнае палітычнае значэнне. Паводле ўмоваў падпісанага з крыжакамі ў 1411 годзе Тарунскага міру, Ордэн павінен быў вызваліць усе захопленыя землі. Была спыненая 200-гадовая агрэсія нямецкіх рыцараў на Усход. Разгромлены Ордэн ужо не змог аднавіць сваёй магтунасці і знік як самастойная дзяржава. Суадносіны сілаў у Цэнтральнай і Усходняй Еўропе змяніліся на карысць славянскіх дзяржаў.
