Другі дзень суда па справе "АГСБ": допыт фігурантаў Дапоўнена
Сёння Мінскі абласны суд на выязным пасяджэнні ў будынку Мінскага раённага суда працягвае разгляд справы "Атрада грамадзянскай самаабароны Беларусі", якую ў Беларусі прызналі тэрарыстычнай арганізацыяй. Па справе праходзяць адразу пяць чалавек — Дзмітрый Сасноўскі, Аляксей Глотаў, Наталля Мацвеева, Вадзім Гулевіч, Кірыл Ашурак. Агулам іх судзяць па дзесяці артыкулах Крымінальнага кодэкса, у тым ліку, за тэрарызм. Ім інкрымінуюцца тры эпізоды – спроба падрыва вузла сувязі Вайскова-марскога флоту Расеі ў Вілейцы, замах на прапагандыста Рыгора Азаронка і спроба знішчыць лесанарыхтоўчую тэхніку ў лясгасах. Ва ўсіх эпізодах былі задзейнічаны "падстаўныя" саўдзельнікі-сілавікі. У справе 15 тамоў. Суд вяддзе суддзя Сяргей Епіхаў.
- Дзмітрый Сасноўскі
Абвінавачванне зачыталі 32-гадоваму жыхару Ліды Дзмітрую Сасноўскаму. Згодна версіі абвінавачвання, ён "распачаў наўмысныя дзеянні, накіраваныя на падрыхтоўку да акту тэрарызму ў дачыненні да прапагандыста Рыгора Азаронка". Меркавалася, што яго выкрадуць і ўжываць гвалт у сувязі з грамадскай дзейнасцю. Разглядалася некалькі варыянтаў, як расправіцца з Азаранка. У прыватнасці, вывезці ў лес і прымусіць гаварыць на камеру патрэбныя словы, а калі адмовіцца — адрэзаць частку языка.
Дзмітрый не прызнаў віну. Учора, калі суд высвятляў яго асобу, заявіў, што хоча адмовіцца ад грамадзянства Беларусі, таму што "не мае дачынення да тэрарызму". Ён падзякаваў сваякоў, якія прыйшлі ў залю суда, каб падтрымаць яго, і заплакаў.
"Выбірала лясгас я. Проста першы на літару "Б". Допыт Мацвеевай
- Наталля Мацвеева
Усім фігурантам зачыталі абвінавачванні — усе, акрамя Сасноўскага, прызналі віну цалкам або часткова. Суд пераходзіць да допыту абвінавачаных. Першае дае паказанні Наталля Мацвеева, якую вінавацяць у спробе знішчыць лесанарыхтоўчую тэхніку ў лясгасах. Віну яна прызнала цалкам.
Мацвеева распавяла на судзе, што апынулася ў складанай сітуацыі: у жніўні 2020-га года быў затрыманы знаёмы, страціла бацьку, былі на працы цяжкасці.
"Была ў дэпрэсіі. Высветліла, што шмат падзей прапусціла, стала глядзець відэа... Відэа, дзе збітыя людзі. У адной старой выбітыя зубы, іншы зламалі руку…"
Жанчына распавяла, што сапраўды ўдзельнічала і пісала каментары ў чаце "АГСБ". Паводле абвінавачанай, з ёй хацеў супрацоўнічаць ByPOL, але яна адмовілася. Мацвеева падцвердзіла, што сапраўды мела намер знішчыць лесанарыхтоўчую тэхніку ў лясгасе. На судзе яна распавяла падрабязнасці:
"Выбірала лясгас я. Проста першы на літару "Б" — у Бярозаўскім раёне. Я паглядзела размяшчэнне па спадарожніку…"
Перад гэтым яна пакінула каментар у чаце "АГСБ" пад нікам "Октавия":
"Я хочу устроить диверсию! Смотри, у нас леса вырубаются? Вырубаются. Чем? Техникой, не топорами же! Вывести ее из строя, сжечь к х..м собачьим. Заснять и выложить видео, что это сделало ОГСБ!"
Наталлю Мацвееву затрымалі ўвечары 8 чэрвеня 2021 года наўпрост у лясгасе, куды яна прыехала на заданне разам з нібыта саўдзельнікам Гардзеевым, які на самай справе выконваў заданне органаў дзяржаўнай бяспекі. Пры сабе ў жанчыны былі "кактэйлі Молатава".
Адказваючы на пытанне дзяржабвінаваўцы, колькі тэхнікі мелі намер спаліць, абвінавачаная ўдакладніла:
"Дыс казаў, што шмат чаго не зробіш. Галоўнае, каб было эфектна, палыхнула. Асноўная мэта — не прычыненне шкоды тэхніцы, а размяшчэнне відэа для застрашвальнага ўздзеяння. Для Дыса была мэта стварыць эфект, яму нават было пляваць, якая тэхніка. Яму было неабходна ведаць, што я лаяльная і нешта зрабіла", — распавяла абвінавачаная.
Першапачаткова дамаўляліся, што бутэлькі кінуць абодва — Яна і Гардзееў, які на самай справе выконваў заданне органаў дзяржаўнай бяспекі. Здымаць тое, што адбываецца павінен быў ён на камеру GoPro. З сабой узялі бінты на выпадак аказання першай меддапамогі, бензін, рыззё і інш.
Пытаннем дастаўкі займаўся Гардзееў. Ён сказаў, што забяспечыць машыну. Абвінавачаная думала, што гаворка ідзе аб яго асабістай машыне.
"Але, калі прыйшоў, сказаў, што павязе сябар. Я раззлавалася: навошта яшчэ адзін чалавек? Гардзееў сказаў, што ён проста кіроўца і нічога не скажа", — узгадвала падзеі таго вечара Мацвеева. Яна прызналася, што прымала меры канспірацыі: на тэлефоне ўключыла нейкі серыял і пакінула яго дома.
Ужо на месцы фігурантка дапамагала рабіць кактэйлі Молатава. Гардзееў падстаўляў бутэлькі, яна ўстаўлялі кнот і налівала змесціва. Паводле яе, кіраваў працэсам Гардзееў, так як яна "не знайшла час паглядзець, як яны робяцца". Пры падыходзе да плота лясгаса іх затрымалі.
Асобна абвінавачаная выказалася аб тым, які ўплыў аказваў на яе Дыс.
"Ён даў мне тое, чаго не даў ніхто, — падтрымку. Дыс выказваў спачуванне, уцерся ў давер аж да таго, што пачынала ледзь не на суседзяў скардзіцца", — сказала яна.
Нагадаем, Мацвеевай інкрымінуюцца ч. 2 арт. 290-4 (удзел у дзейнасці тэрарыстычнай арганізацыі), ч. 1 арт. 13 і ч. 2 арт. 289 (падрыхтоўка да акта тэрарызму), ч. 2 арт. 295-3 (незаконныя дзеянні ў дачыненні да прадметаў, дзеянне якіх заснавана на выкарыстанні гаручых рэчываў) Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь.
Допыт Вадзіма Гулевіча
- Вадзім Гулевіч
35-гадовы Вадзім Гулевіч распавёў, што ў 2020 годзе трапіў на Акрэсціна і там пазнаёміўся з другім абвінавачаным — Кірылам Ашуркам. Пасля вызвалення Гулевіч быў напалоханы і з'ехаў дадому ў Вілейку. Праз нейкі час зноў стаў прыязджаць у Мінск. Прыкладна ў гэты перыяд пачаў цікавіцца ролікамі ў інтэрнэце пэўнай накіраванасці, так упершыню і ўбачыў Дыса.
"Мне стала цікава, з'яўляюцца нейкія людзі, новыя твары, і мне стала цікава паглядзець, хто гэта", — сказаў Гулевіч. У выніку Telegram падпісаўся на канал.
Адказваючы на пытанне дзяржабвінаваўцы, чым Дыс так зацікавіў, абвінавачаны распавёў, што ён быў настроены радыкальна, пазіцыянаваў сябе нацыяналістам, прычым прасочвалася відавочная агрэсія супраць Расеі. Падобных поглядаў прытрымліваўся і Гулевіч.
У далейшым абвінавачаны паспрабаваў звязацца з Дзісам, але той не адказваў. Пасля няўдалых спробаў напісаў артыкул пра кібербяспека, каб справакаваць Дыса на размову.
"Гэта спецыфіка маёй працы, я спецыяліст і ў гэтым разбіраюся. Калі ён зразумее, што я магу быць карысны, пачнецца дыялог", — растлумачыў абвінавачаны.
Аднойчы дамовіліся, што, калі Гулевіч будзе на трэніроўцы, прапануе Ашурку (яны разам трэніраваліся на спортпляцоўцы) пагутарыць з Дысам, які цікавіўся радыкальна настроенымі людзьмі. У Ашурака быў выхад на такіх людзей, і абвінавачаны гэта ведаў. Падчас чарговай трэніроўкі Гулевіч напісаў Дысу — той ператэлефанаваў. Ашурак быў не супраць пагутарыць.
Дзяржабвінаваўца ўдакладніў, навошта гэта было трэба Гулевічу.
"Папрасіў Дыс. У размове ён сказаў, што, калі будзеце разам з гэтым хлопцам на трэніроўцы, напішы, Я ператэлефаную. Я хачу з ім пагутарыць", — сказаў абвінавачаны.
"Мы пагутарылі з Дысам і мне захацелася быць яму карысным. У нас аднолькавыя погляды", — сказаў Гулевіч.
Праз нейкі час актыўны зносіны аднавілася.
"Не ведаю чаму, але Дыс пачаў пытацца пра фізічныя параметры, ці добра бегаю. Паступова пачаў пераконваць, што над Беларуссю навісла пагроза, што Расея можа напасці і трэба неяк паўплываць, каб Расея адмовілася ад гэтых дзеянняў, напалохаць. Увогуле мусоліў гэтую тэму. Прагаворваў усё больш і больш", — адзначыў Гулевіч.
Паводле яго, Дыса таксама цікавіла і стаўленне абвінавачанага да падзей у Беларусі, ці гатовы ён быць карысным, дзейнічаць супраць праваахоўных органаў, сілавых ведамстваў. Той прызнаўся, што яму гэта цікава.
"Паступалі канкрэтныя прапановы быць кіроўцам, але потым Дыс сказаў, што знайшоў кіроўцу. Потым паведаміў, што трэба цягнуць чалавека. Нібыта ёсць у Беларусі ёсць вельмі вядомы чалавек (маецца на ўвазе Рыгор Азаронак) — я адмовіўся", — сказаў Гулевіч.
Абвінавачаным пагражаюць вялікія тэрміны зняволення. Усе фігуранты ўтрымліваюцца ў СІЗА КДБ.
Падтрымаць тэлеграмамі, лістамі і пасылкамі іх можна па адрасе:
220050, г. Мінск, Галоўпаштамт, абаненцкая скрыня 8,
Наталля Сяргееўна Мацвеева,
Дзмітрый Уладзіміравіч Сасноўскі,
Кірыл Раманавіч Ашурак,
Аляксей Уладзіміравіч Глотаў,
Вадзім Мікалаевіч Гулевіч
Падрабязнасці пра справу, абвінавачванні і першы дзень суда:
Першы дзень суда па справе "АГСБ"
