viasna on patreon

Следчыя знайшлі дзяржсакрэты ў дзеяннях міліцыянтаў, датычных да катаванняў

2022 2022-01-14T13:35:16+0300 2022-01-14T15:07:48+0300 be https://spring96.org/files/images/sources/zhalobaru.jpg Праваабарончы цэнтр «ВЯСНА» Праваабарончы цэнтр «ВЯСНА»
Праваабарончы цэнтр «ВЯСНА»

Следчы камітэт працягвае адмаўляць ва ўзбуджэнні крымінальных спраў па фактах катаванняў грамадзянаў, затрыманых на пратэстах пасля абвяшчэння вынікаў выбараў прэзідэнта, што адбыліся 9 жніўня 2020 года. 

Як і шматлікія іншыя пацярпелыя, Зміцер (імя зменена) звярнуўся ў Следчы камітэт з заявай аб узбуджэнні крымінальнай справы за ўчынены ў дачыненні да яго гвалт супрацоўнікамі праваахоўных органаў. 

Гісторыя звароту ў Следчы камітэт па абарону

10 жніўня 2020 года Змітра жорстка затрымалі і моцна збілі супрацоўнікі АМАП, а супрацоўнікі у ЦІП на Акрэсціна катавалі. Апроч збіцця і асабістых абразаў, Зміцера ўтрымлівалі ў васьмімясцовай камеры з 65-цю іншымі затрыманымі. За трое сутак на Акрэсціна яго пакармілі толькі два разы.

Пасля вызвалення Зміцер зафіксаваў ў шпіталі свае траўмы. У выніку збіцця ў мужчыны медыкі зафіксавалі ўдар мяккіх тканінаў грудной клеткі па задняй паверхні, запясця, галёнак, гематомы на ягадзіцах, сцёгнах і галёнках.

zabor_akrescina.jpg
ЦІП на Акрэсціна. Ілюстрацыйны здымак spring96.org

З дапамогай юрыстаў ПЦ “Вясна” пацярпелы ад дзеянняў сілавікоў склаў і падаў заяву на ўзбуджэнне крымінальнай справы па фактах нанясення цялесных пашкоджанняў і перавышэнні службовых паўнамоцтваў. 

Праз два месяцы, у кастрычніку 2020 года, Зміцер атрымаў першую адмову ва ўзбуджэнні крымінальнай справы. Тады следчы прыйшоў да высновы, што супрацьпраўных дзеянняў з боку міліцыянтаў не выяўлена, вінаватых не маецца, а склад злачынства адсутнічае. 

На працягу года праверку па заяве неаднаразова аднаўлялі і зноў прыпынялі з розных нагод, напрыклад, з-за адсутнасці экспертных заключэнняў, што былі зроблены падчас першай праверкі, перанакіроўвалі з аднаго аддзела Следчага камітэта ў іншы, і г.д.

Пацярпелы ад катаванняў і жорсткага абыходжання працягвае весці фармальнае ліставанне са Следчым камітэтам: падае скаргі і заявы, атрымлівае адпіскі. 

Што цяпер? 

Апошняя пастанова аб адмове ва ўзбуджэнні крымінальнай справы датуецца кастрычнікам 2021 года. Але на гэты раз Зміцеру прыйшло толькі апавяшчэнне, а не паўнавартасная пастанова, бо ў ёй змяшчаюцца дзяржаўныя сакрэты, а гэта значыць, што такая пастанова заяўніку ўвогуле не накіроўваецца. Зміцер не можа азнаёміцца з тым, на падставе чаго была вынесена чарговая адмова ва ўзбуджэнні крымінальнай справы. 

Хаця ў апавяшчэнні і растлумачаны парадак абскарджання пастановы, прааналізаваць новыя следчыя дзеянні, якія былі праведзеныя падчас адноўленай праверкі, немагчыма. Такім чынам, якія былі праведзены дзеянні следчымі і што стала вядома з моманту аднаўлення праверкі застаецца невядомым.

Якой павінна быць законная адмова ва ўзбуджэнні крымінальнай справы? 

Адмова ва ўзбуджэнні крымінальнай справы павінна ўтрымліваць дакладнае ўстанаўленне адной з акалічнасцяў, якая выключае крымінальны працэс (артыкул 29 КПК): 

  1. Адсутнасць дзеяння, якое можа быць трактавана як злачынства.
  2. Адсутнасць складу злачынства ў дзеянні, якое мела месца насамрэч. 
  3. Сканчэння тэрмінаў даўніны. 

Юрысты ПЦ “Вясна” настойваюць на правядзенні расследавання, а не фармальнай праверкі. Пры расследаванні могуць і павінны быць дапытаныя сведкі, якія папярэджваюцца пра крымінальную адказнасць за дачу заведама ілжывых паказанняў ці за адмову ад дачы паказанняў, праведзеныя апазнанні і вочныя стаўкі. У большасці выпадкаў, вядомых праваабаронцам, ніхто не высвятляў асобы і не апытваў датычных да катаванняў супрацоўнікаў сілавых ведамстваў; не збіраліся доказы вінаватасці пэўных супрацоўнікаў у катаваннях і іншых службовых злачынствах.

Што не так з адмовай, якую атрымаў Зміцер? 

У апавяшчэнні, якое атрымаў Зміцер, азначаецца, што падставай для адмовы ва ўзбуджэнні крымінальнай справы з’яўляецца адсутнасць у дзеяннях міліцыянтаў складу злачынства. Следчы прыйшоў да такой высновы, нават нягледзячы на відавочныя супрацьлеглыя факты: вынік судовай экспертызы, сведчанні заяўніка, наяўнасць некалькіх сотняў аналагічных заяваў і публікацыі пра катаванні ў СМІ. 

А ў першай адмове ва ўзбуджэнні крымінальнай справы значылася, што следчыя дзеянні ў межах праверкі абмежаваліся толькі судова-медыцынскай экспертызай, білінгам тэлефона пацярпелага, адказамі на запыт з міліцыі аб правапарушэннях, з дыспансераў, паліклінікі і бальніц. Ніякіх дзеянняў, накіраваных на вызначэнне і праверку асобаў, што неслі службу ў канкрэтныя даты і ў канкрэтных месцах, зроблена не было. 

Не было таксама прадпрынята і іншых следчых дзеянняў, што сведчаць аб правядзенні ўсебаковай праверкі: не былі прагледжаныя запісы з камераў відэаназірання, не былі апытаныя сведкі і інш. 

Як абскардзіць пастанову аб адмове ва ўзбуджэнні крымінальнай справы?

Каб абскардзіць пастанову аб адмове ва ўзбуджэнні крымінальнай справы, звяртайцеся да юрыстаў і юрыстак ПЦ “Вясна”: у тэлеграме - @zvarot96 ці па пошце - zvarot@spring96.org

Калі вы падавалі заяву на катаванні ці бесчалавечнае абыходжанне з боку сілавікоў пасля падзеяў жніўня 2020 года, атрымалі адмову ва ўзбуджэнні крымінальнай справы і ў вас ёсць копія пастановы, запоўніце кароткую форму.

Калі ў вас няма копіі пастановы аб адмове ва ўзбуджэнні крымінальнай справы (як правіла, заяўніку высылаюць толькі апавяшчэнне), то яе можна атрымаць у Следчым камітэце асабіста ці па пошце. Юрысты “Вясны” дапамогуць скласці неабходны запыт у СК, а таксама абскардзіць адмову. 

Калі вы гатовыя распавесці пра сваю гісторыю затрымання і катаванняў (публічна ці канфідэнцыйна) — звяжыцеся з камандай дакументавання праз тэлеграм-акаўнт @viasnadoc.

Апошнія навіны

Партнёрства

Сяброўства