Стэфан Эрыксан стварыў у Беларусі нефармальны клуб беларускамоўных амбасадараў

Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Швецыі ў Беларусі Стэфан Эрыксан увойдзе ў гісторыю не толькі як адзін з першых замежных дыпламатаў, які амаль без акцэнту размаўляе па-беларуску, але і як чалавек, які неацэнна многа зрабіў для развіцця шведска-беларускіх стасункаў. У інтэрв’ю TUT.BY спадар Эрыксан падвёў папярэднія вынікі шасцімесячнага старшынства Швецыі ў Еўразвязе, а таксама падзяліўся сваімі новымі назіраннямі аб Беларусі і беларусах.

— Наколькі змянілася ваша ўяўленне пра Беларусь у часе працы тут? У чым вашы цяперашнія меркаванні цалкам не адпавядаюць першапачатковым?

— Я столькі жыву ў Беларусі, што ўжо не памятаю свае ўяўленні чатыры з паловай гады таму (смяецца). Калі сур’ёзна, дык я прыехаў у Беларусь не зусім падрыхтаваным. Дагэтуль я працаваў у Маскве і Санкт-Пецярбургу, не ведаў так добра беларускую гісторыю, не разумеў, наколькі, з аднаго боку, яна складаная, але адначасова пераплецена з еўрапейскай. Адзін з маіх галоўных прынцыпаў: калі за нешта бярэшся, трэба цалкам аддаваць сябе гэтай справе. Паколькі час дазваляў, я стаў глыбей цікавіцца беларускай культурай і традыцыямі, мінулым і сучаснасцю вашага народа, стаў вучыць беларускую мову. Таму змены ў маім бачанні Беларусі адбываліся паступова і натуральным чынам.

Сёння мне цяжка ўявіць, як бы я працаваў, не ведаючы ўсе гэтыя дэталі. Аднак ёсць і пэўныя моманты, якія дасюль не магу патлумачыць. Напрыклад, мяне па-ранейшаму здзіўляе абыякавасць і нават крывадушша беларусаў у дачыненні да роднай мовы. З аднаго боку, я ведаю гістарычныя і сацыяльныя прычыны такой сітуацыі, але розумам і сэрцам не магу зразумець і пагадзіцца з гэтым.

— На вашу думку як аднаго з першых замежных беларускамоўных амбасадараў, ці застанецца Беларусь незалежнай суверэннай дзяржавай, калі страціць беларускую мову?

— Тэарэтычна, канечне, гэта магчыма. Ёсць вядомы прыклад Ірландыі. Аднак моўная сітуацыя ў вас значна лепш, і гэтую перспектыву я лічу не вельмі прывабнай для Беларусі. Перадусім важна, каб людзі зразумелі, што мець родную мову гэтаксама важна, як мець уласныя карані і гісторыю. Нездарма ж прарочыў Францішак Багушэвіч: “Не пакідайце ж мовы нашай беларускай, каб не ўмёрлі”.

Для мяне як прадстаўніка не самага вялікага (але і не самага маленькага!) еўрапейскага народа вельмі важна, што Еўропа сёння робіць усё магчымае для захавання нацыянальных моў. Кожная мова - каштоўная і неад’емная частка нашай агульнай еўрапейскай спадчыны. Напрыклад, у Швецыі апроч дзяржаўнай шведскай мовы ёсць яшчэ некалькі тых, што маюць афіцыйны статус моваў нацменшасцяў — фінская, саамская, меанкэлі, ідыш і романі. Іх носьбітаў не так многа, але дзяржава спрыяе іх захаванню. Гэта і наша агульная задача.

Як сімвалічны акт і таксама з мэтай заахвочвання інтарэсу да беларускай мовы сярод сваіх калег, а таксама ў беларускім грамадстве я прапанаваў стварыць у Мінску суполку беларускамоўных паслоў. Гэту ідэю мне падказаў міністр культуры Павел Латушка, які падчас працы ў Варшаве ўваходзіў у суполку польскамоўных амбасадараў. На гэтым тыдні адбылося першае паседжанне нашага нефармальнага клуба, на якім прысутнічалі пасол Польшчы Генрык Літвін, пасол Украіны Ігар Ліхавы, пасол Літвы Эдмінас Багдонас, а таксама спадар Латушка. Нам бы вельмі хацелася, каб колькасць сябраў нашай суполкі павялічвалася. Буду надзвычай рады, калі наш нефармальны клуб кагосьці падштурхне да вывучэння беларускай мовы.

У праекце "Беларусь вачыма шведаў" таксама чытайце:

Дзмітры Плакс: Швецыя ажыццявіла мару беларускай улады>>> 
Фотафакт. Стакгольм увосень: дажджліва, туманна, але як прыгожа>>>
Куратар Беларусі ў SIDA: Мы верым у дэмакратыю, але рашэнне - за вашым народам>>> 
Журналист Sydsvenska Dagbladet: В Швеции не знают о Беларуси потому, что у вас ничего не происходит>>>
Праваабаронца Марцін Угла: Мы з Эрыксанам - адзіныя шведы, што між сабой размаўляюць па-беларуску>>>
Агнета Сёдэрберг-Якабсан: Беларускі народ стаміўся ад "партызанскай" журналістыкі>>>
Андрэй Катлярчук: Найвялікшы міф нашай гісторыі - “ВКЛ - беларуская дзяржава”>>>
Поп-гурт Dreamgale: як беларусы пракінулі шведскі шоў-біз>>>