Вялейскі інтэрнэт-рэсурс вінавацяць у "абразах" і "паклёпах"
Указ № 60, якім ад 1 ліпеня рэгулюецца нацыянальны сэгмэнт сеткі Інтэрнэт, яскрава дэманструе ўсю двухсэнсоўнасьць дэкляраванага "дзяржаўнага клопату" пра беларускіх інтэрнэт-карыстальнікаў. Цягам толькі першага тыдня апрабаваныя розныя спосабы ўзьдзеяньня на сайты, якія патэнцыйна трапляюць у шэраг "нядобранадзейных". Сярод першых мішэняў — "Хартыя-97", "Віцебскі кур'ер" і рэгіянальны рэсурс vialejka.org.
1 ліпеня, у дзень пачатку дзеяньня новай прававой базы, сайт "Хартыі-97" "упрыгожыла" так званая "заглушка". Чырвоным па чорным паведамлялася: рэдактарка Натальля Радзіна знаходзіцца на допыце ў пракуратуры, рэсурсу інкрымінуецца паклёп, зьдзейсьнены наведнікамі ў камэнтарах. Сама спадарыня Радзіна зьвязвае "кропкавае" прамацваньне незалежных сайтаў з указам № 60. Дарэчы, адказнасьць за невыкананьне патрабаваньняў дакумэнту нават ня вызначаная, таму зачыніць сайт без тлумачэньняў фармальна нельга.
Ужо тыдзень на папулярным рэгіянальным сайце vialejka.org вісіць аналягічная "заглушка". Уладальнікі інфармуюць: сайт прыпыніў працу пасьля пачатку дзьвюх крымінальных спраў "за паклёп і абразу". Пакуль праваахоўныя органы шукаюць адміністратараў рэсурсу, прапануецца сачыць за апошнімі навінамі рэгіёну праз твітэр. Дарэчы, адзін зь першых тут запісаў: "Беларускі інтэрнэт у дзеяньні! Палова мясцовых сайтаў не адчыняюцца. Усіх сагналі ў Беларусь, а потым — адключылі".
У вялейскай справе сьведкам у міліцыю выкліканы Мікалай Сусла. З-за падазрэньня, што менавіта ён адмініструе сайт, на экспэртызу забралі пэрсанальны кампутар. Заведзеная крымінальная справа за паклёп на дырэктара Вілейскай сярэдняй школы № 1: адзін з камэнтатараў малюнку, зьмешчанага на сайце, пакінуў запіс, у якім праваахоўнікі ўбачылі абразу настаўніцы. У другой справе гаворка пра паклёп у камэнтарах на яшчэ аднаго пэдагога — дырэктара Вялейскай музычнай школы. Цікаўлюся ў Мікалая Суслы: ці насамрэч у камэнтарах ёсьць крамола?
"Каб штосьці сур'ёзнае, то ня думаю. Як мне чыталі сьледчыя, не было наўпроставых абвінавачаньняў, што яна такая ці гэткая. Проста агульныя словы, без аніякіх фактаў. Наўрад ці з гэтага можна штосьці выціснуць — кшталту, хтосьці яе абразіў. Гэта што тычыцца нават камэнтароў. Таксама паказвалі сам матэрыял, па якім завялі крымінальную справу. Дык там проста малюнак, ніхто канкрэтна ня ўзгадваецца — ні дырэктар, ні хто іншы. А ўжо ў камэнтарах нехта падхапіў: во, маўляў, дык гэта ж дырэктарка!"
Карэспандэнт: "Па заяве жанчын пачатая справа ці міліцыя сама выявіла ініцыятыву?"
"Мне казалі, што дзьве заявы напісаныя. Але пры гэтым не ўдакладнілі, хто менавіта напісаў. Я не выключаю, што, можа, іх і "папрасілі" напісаць…"
Карэспандэнт: "Вас папярэдзілі, калі зноў прыходзіць? Што з кампутарам?"
"Наконт кампутара сказалі, што празь месяц ці паўтара, а можа, праз два месяцы мы вам затэлефануем, калі будзе нешта вядома. Адносна таго, ці будуць мяне яшчэ выклікаць, не казалі нічога. Таму знаходжуся ў такім падвешаным стане: здаецца, як і сьведка, але як кампутар забралі, дык нейкае падазрэньне, што не зусім ужо і сьведка".
У ноч 6 ліпеня спыніў працу сайт газэты "Віцебскі кур'ер". У рэдакцыі перакананыя: блякаваньне адбылося ў сувязі з уступленьнем у сілу прэзыдэнцкага ўказу, бо сайт не прайшоў рэгістрацыі. Між тым у "Белтэлекаме" сьцьвярджаюць: дамова на аказаньне паслугаў скасаваная з ініцыятывы заказчыка. Сам заказчык, праўда, гэтага не пацьвярджае. 12 ліпеня сайт аднавіў працу на новым адрасе vitebsk-kurier.info.
Напярэдадні Дзяржаўная інспэкцыя па электрасувязі абвясьціла папярэднія дадзеныя пра абавязковую рэгістрацыю інтэрнэт-рэсурсаў. Паводле ведамства, усяго разгледжана больш за 23 тысячы заявак, зь іх рэгістрацыю прайшлі каля 16 тысяч сайтаў. Блізу 2 тысяч заявак знаходзяцца на разглядзе, а 7 тысяч з розных прычынаў адхіленыя — з-за неадпаведнасьці пададзенай інфармацыі існуючым формам, а таксама… з-за граматычных памылак.
Нагадаем, што рэгістрацыя мелася быць завершанай яшчэ 1 ліпеня, аднак уладальнікі сайтаў праявілі неадпаведную важнасьці моманту інэртнасьць, і працэдуру давялося працягнуць на неакрэсьлены тэрмін. Калі ўлічыць, што дагэтуль у беларускім сэктары налічвалася блізу 50 тысяч сайтаў, казаць пра ажыятаж зь пераходам на беларускі хостынг па-ранейшаму ніяк не выпадае.
Пасьля заканчэньня рэгістрацыі ўсе зьвесткі пра легалізаваныя рэсурсы будуць перададзеныя ў Апэратыўна-аналітычны цэнтар пры прэзыдэнце. Сайты без рэгістрацыі аўтаматычна апынуцца па-за законам.
