Празь пяць гадоў беларускамоўныя школы зьнікнуць цалкам?
Толькі 1,9 адсотка гарадзкіх першаклясьнікаў краіны навучаецца сёлета па-беларуску. Гэта ў трыццаць разоў менш, чым у 1993-94 навучальным годзе. У сувязі з такой сытуацыяй Рада Таварыства беларускай мовы заклікала бацькоў, грамадзкіх актывістаў і палітыкаў ужо цяпер заняцца стварэньнем беларускамоўных клясаў і школ для наступнага навучальнага году.
Хоць навучальны год пачаўся амаль пяць месяцаў таму, міністэрства адукацыі толькі цяпер паведаміла статыстыку па беларускамоўным школьніцтве ў краіне. Прычым зрабіла гэта на неаднаразовы запыт актывістаў беларушчыны. Старшыня ТБМ Алег Трусаў лічыць, што затрымка была невыпадковаю.
“Гэта, мабыць, зьвязана з тым, што статыстыка, якую яны нам падалі, вельмі трывожная. Працэсы зьмяншэньня колькасьці дзяцей, якія навучаюцца па-беларуску, цяпер паскорыліся намнога хутчэй, чым у папярэднія гады. Было па палову адсотка за год, а цяпер – амаль два адсоткі. Маем спад вельмі вялікі і найбольшы ён у гарадах”.
У цэлым па краіне па-беларуску сёлета навучаецца 18,4 адсотка ад агульнай колькасьці школьнікаў. У першых жа клясах па-беларуску вучыцца 16,7 адсотка, а ў гарадах гэтая лічба складае толькі 1,9 адсотка. Нагадаем, што ў 1993-94 навучальным годзе за парты беларускамоўных клясаў і школаў села 76 адсоткаў першаклясьнікаў. У Менску беларускамоўнымі былі 58,6 адсотка першаклясьнікаў. Высновы з такой статыстыкі ў спадара Трусава пэсымістычныя.
“У пэрспэктыве, калі нічога ня зьменіцца, то гэта – поўнае паміраньне гэтага школьніцтва. Чаму? Таму што працэс зьнікненьня вёскі непазьбежны і калі мы беларускамоўны горад страцім, то мы паступова страцім і дзяржаву, і незалежнасьць”.
Сваю трывогу з нагоды сытуацыі зь беларускамоўным школьніцтвам Рада ТБМ выклала ў адмысловай заяве, якую адрасуе ўсім адпаведным дзяржаўным органам і грамадзкай супольнасьці.
Спадар Трусаў працягвае:
“Мы спадзяемся, што грамадзкія актывісты, перш-наперш тыя, якія лічаць сябе прадстаўнікамі вольнай супольнасьці, пачнуць справу па стварэньні беларускамоўных клясаў ужо цяпер, не чакаючы лета, калі ўсе будуць у адпачынках. Трэба цяпер ужо зьбіраць заявы і перадаваць іх у адміністрацыі сваіх гарадоў і вёсак, каб людзі загадзя бачылі становішча з гэтым. Ну і канечне, касьцяком гэтых клясаў павінны быць дзеці і ўнукі дэмакратычных актывістаў, тых жа сяброў АГП, БНФ, Грамады і гэтак далей. Разам яны складаюць немалую колькасьць”.
Калі ж гэтага цяпер не зрабіць, дадае кіраўнік ТБМ, то празь пяць, сама болей сем гадоў у Беларусі не застанецца беларускамоўных школьнікаў.
