Заява аб прызнанні сямі новых палітычных зняволеных

Заява праваабарончай супольнасці Беларусі

24 студзеня 2022 г.

Мы, прадстаўнікі праваабарончай супольнасці Беларусі, ізноў адзначаем, што крымінальная адказнасць за распальванне іншай сацыяльнай варожасці ці варажнечы (арт. 130 КК) следствам і судамі селектыўна і дыскрымінацыйна ўжываецца выключна дзеля абароны інстытутаў улады, прычым вылучэнне прадстаўнікоў улады, супрацоўнікаў органаў унутраных спраў, вайскоўцаў і г.д. у якасці сацыяльных груп, якія падпадаюць пад абарону ў гэтым кантэксце, нам падаецца неабгрунтаваным.

Таксама мы настойваем на недапушчальнасці ўжывання закона, які абараняе прадстаўнікоў улады, супрацоўнікаў органаў правапарадку і суддзяў ад пагрозаў у сувязі з правамерным выкананнем імі сваіх службовых абавязкаў, дзеля пакарання тых грамадзян, якія выказаліся ў сувязі з відавочным парушэннем прадстаўнікамі дзяржаўных інстытутаў Канстытуцыі і закона, уцягнутасцю прадстаўнікоў улады, пракурораў і суддзяў у працэс катаванняў і ў стварэнне атмасферы беспакаранасці за катаванні і іншыя парушэнні правоў чалавека.

Нам вядома аб асуджэнні:

1. Генадзя Сеўрука паводле арт. 364 КК за пагрозу ўжывання гвалту ў дачыненні да супрацоўніка органаў унутраных спраў у каментарах у сацыяльных сетках, арт. 369 КК за абразу прадстаўніка ўлады, арт. 368 КК за абразу А. Лукашэнкі, арт. 130 КК за распальванне сацыяльнай варажнечы да 4 гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі;
2. Юрыя Чудзіновіча паводле арт. 130 КК за распальванне ў сетцы Інтэрнэт сацыяльнай варажнечы, арт. 188 КК за паклёп на сацыяльнага педагога — сябра выбарчай камісіі, арт. 174 за ўхіленне ад выплаты аліментаў — да 4 гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі;
3. Дзмітрыя Канеўскага паводле арт. 130 КК за распальванне ў каментарах сацыяльнай варажнечы ў дачыненні да супрацоўнікаў міліцыі — да 3 гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі;
4. Андрэя Сачанкі паводле арт. 364 КК за пагрозу ўжывання гвалту ў дачыненні да супрацоўніка органаў унутраных спраў у сетцы Інтэрнэт, арт. 366 КК за пагрозу ў дачыненні да службовай асобы, якая выконвае службовыя абавязкі, ці іншай асобы, што выконвае грамадскі абавязак, — да 3 гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі;
5. Аляксандра Іванова паводле арт. 364 КК за тэлефонныя пагрозы ўжывання гвалту ў дачыненні да супрацоўнікаў органаў унутраных спраў і арт. 391 КК за абразу суддзі да 3 гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі;
6. Уладзіслава Цімашчука паводле арт. 130 КК за выказванні ў сацыяльных сетках, якія распальваюць сацыяльную варажнечу ў дачыненні да супрацоўнікаў МУС, да 3 гадоў пазбаўлення волі ў папраўчай калоніі.

Паказаныя асобы не заклікалі да гвалтоўных дзеянняў паводле нацыянальнай, этнічнай, расавай, рэлігійнай прыкметах. Іх дзеянні не пацягнулі і не маглі пацягнуць цяжкіх наступстваў для пацярпелых.

7. Руслан Слуцкі асуджаны паводле ч. 1 арт. 14, ч. 1 арт. 309 КК за замах на прывядзенне ў непрыдатнасць чыгуначных шляхоў зносін — спробу злучыць металічным дротам рэйкі, што магло прывесці да затрымкі руху цягнікоў, а таксама паводле ч. 1 арт. 289 КК за “акт тэрарызму” — падкіданне на аўтамабільную дарогу самаробных металічных шыпоў перад аўтамабілямі, якія ўдзельнічалі ў праўладным аўтапрабегу, у выніку якога былі пашкоджаны шыны чатырох аўтамабіляў, да 11 гадоў пазбаўлення волі.

Кваліфікацыя дзеянняў усіх пералічаных асобаў, а таксама від і памер пакарання былі відавочна непрапарцыйныя і неадпаведныя цяжкасці зробленага. У кожным выпадку зняволенне стала празмерна жорсткай рэакцыяй уладаў на пратэсную актыўнасць грамадзян. У шэрагу выпадкаў меў месца відавочна селектыўны падыход да вызначэння пакарання па палітычных матывах у параўнанні з падобнымі дзеямі пры адсутнасці палітычнага матыву.

У чарговы раз падкрэсліваем, што ў шэрагу пералічаных выпадкаў характар дзеянняў абвінавачаных быў наступствам сістэматычных, шырока распаўсюджаных парушэнняў правоў чалавека, адсутнасці магчымасці свабоднага выказвання меркавання, быў выкліканы адсутнасцю расследавання злачынстваў у дачыненні да мірных пратэстоўцаў і іншых ахвяраў жорсткага абыходжання і катаванняў, расчараваннем у здольнасці ўладаў выкарыстоўваць сілу закона дзеля абароны парушаных правоў грамадзян, адсутнасцю справядлівага суда і ўмоваў для дэмакратычнай і канстытуцыйнай змены ўлады на сапраўдных выбарах.

Ацэньваючы ўсе гэтыя выпадкі крымінальнага пераследу, мы прыходзім да высновы пра існаванне ў кожным з іх палітычнага матыву пераследу абвінавачаных.

У адпаведнасці з Кіраўніцтвам па вызначэнні паняцця "палітычны зняволены", палітычным зняволеным з'яўляецца асоба, пазбаўленая волі, калі пры наяўнасці палітычных матываў яе пераследу мае месца хаця б адзін з наступных фактараў:

• a) пазбаўленне волі было ўжыта ў парушэнне права на справядлівае судовае разбіральніцтва, іншых правоў і свабод, гарантаваных пактам або Еўрапейскай канвенцыяй аб абароне правоў чалавека і асноўных свабод;
• d) асоба пазбаўленая волі выбарча ў параўнанні з іншымі асобамі.

Мы, прадстаўнікі беларускай праваабарончай супольнасці, заяўляем, што далейшае пазбаўленне волі Генадзя Сеўрука, Юрыя Чудзіновіча, Дзмітрыя Канеўскага, Андрэя Сачанкі, Аляксандра Іванова, Уладзіслава Цімашчука, Руслана Слуцкага з'яўляецца палітычна матываваным, а яны самі — палітычнымі зняволенымі. У сувязі з гэтым мы патрабуем ад уладаў Беларусі:

1. перагледзець прынятыя ў дачыненні да згаданых палітвязняў прысуды пры выкананні права на справядлівы разгляд і ўхіленні фактараў, якія паўплывалі на кваліфікацыю дзеянняў, від і памер пакарання;
2. вызваліць згаданых палітвязняў, ужыўшы іншыя меры для забеспячэння іх яўкі ў суд;
3. неадкладна вызваліць усіх палітычных зняволеных і спыніць палітычныя рэпрэсіі супраць грамадзян краіны.

Праваабарончы цэнтр "Вясна";

Прававая ініцыятыва;

Lawtrend;

Беларускі ПЭН;

Беларускі Хельсінкскі камітэт;

Беларускі дом правоў чалавека імя Барыса Звозскава;

Беларуская асацыяцыя журналістаў.