"Гэта структура, якая самаарганізуецца, самая актыўная і разумная". У судзе працягваецца разгляд "справы студэнтаў"
Фігуранты "справы студэнтаў". Калаж mediazona.by
Пасля працяглага перапынку ў судзе Савецкага раёну Мінску аднавіўся разгляд крымінальнай «справы студэнтаў». Паўза ў працэсе была звязана з каранцінам у камеры спачатку Ягора Канецкага, а затым - Касі Будзько.
Нагадаем, студэнтак і студэнтаў сталічных ВНУ Ксенію Сырамалот, Ягора Канецкага, Іллю Трахтэнберга, Таццяну Екельчык, Касю Будзько, Яну Арабейка, Вікторыю Гранкоўскую, Анастасію Булыбенка, Марыю Каленік, Глеба Фіцнера, выпускніцу БДМУ Алану Гебрэмарыям і выкладчыцу БДУІР Вольгу Філатчанкаву абвінавачваюць па ч. 2 арт. 17 ("злачынства, здзейсненае групай асоб па папярэдняй змове") і ч. 1 арт. 342 Крымінальнага кодэкса ("актыўны ўдзел у групавых дзеяннях, якія груба парушаюць грамадскі парадак")..
Справу вядзе суддзя Марына Фёдарава.
Тэкставую онлайн-трансляцыю з залі суда вядуць "Вольны прафсаюз БДУ" і "Студэнцкая Думка".
Яшчэ адзін дзень сведчанняў у судзе па "справе студэнтаў"
У судзе 17 чэрвеня выступіла яшчэ некалькі сведак, пасля чаго пачалося азнаямленне з пісьмовымі матэрыяламі справы.
Студэнты стаялі паўколам і блакавалі праход да будынка
Першым быў дапытаны супрацоўнік Дэпартамента аховы МДЛУ Мікіта Іваноўскі. Па словах сведкі, ва ўніверсітэт падыходзілі студэнты, спявалі песні. Часам былі і маўклівыя акцыі, гэта значыць людзі проста стаялі каля будынка і маўчалі. Актыўных удзельнікаў ён не бачыў.
На пытанне, ці перашкаджалі студэнты праходу, сказаў:
"На мой погляд, не, таму не было ніякіх заўваг. Так, маглі і расступіцца, і неяк скампанавацца".
Па словах Мікіты Іваноўскага, яго калега распавядаў, што студэнты хадзілі, зазіралі ў аўдыторыі. Сцвярджаў, што "ў агульным, нічога такога не было".
Наступным выступаў міліцыянт з МДЛУ Паўлаў. Ён з 5 кастрычніка 2020 года працуе ў ВНУ і назіраў за акцыямі ў карпусах А і Б, але нікога з удзельнікаў назваць не можа. Як сцвярджае сведка, падчас мерапрыемстваў праход быў дастаткова вялікі, натоўп студэнтаў не абцяжарваў рух людзей па універсітэту.
Падчас забастоўкі ўдзельнікі акцый хадзілі па паверхах, збіралі людзей. Было нават такое, што з аўдыторыі выйшла ўся група ў колькасці 13 чалавек і далучыліся да маршу.
У судзе зайшла гаворка пра канфлікт студэнтаў з Валерыем Пішчыкавым. Сведка папрасіў выкладчыка, які біў студэнтаў і нецэнзурна лаяўся, супакоіцца. Тады Пішчыкаў прапусціў пратэстоўцаў.
Міліцыянт таксама адзначыў, што не бачыў, як адміністрацыя камунікавала са студэнтамі, але ў той жа час аднолькава апісвае дзве розныя акцыі.
Цікава, што сведка сцвярджаў, што пачаў працаваць у МДЛУ з кастрычніка, але распавёў пра акцыі, якія праходзілі ў верасні. Так 14 і 16 верасня Паўлаў назіраў песні і сцягі, а на акцыі 19 верасня налічыў шэсць бел-чырвона-белых сцягоў, студэнты стаялі паўкругам і блакавалі праход да будынка.
Далей у судзе зачыталі паказанні сведкі, дзе аднолькава апісваліся розныя акцыі студэнтаў – больш за 10. Пра адну з такіх акцый у кастрычніку было сказана, што супрацоўнікі ўніверсітэта падыходзілі да прысутных з патрабаваннем разыходзіцца, але гэтыя патрабаванні не выконваліся.
"Меў месца выпадак, калі ўдзельнікі ўрываліся ў аўдыторыі, дзе праходзілі заняткі, аднак назваць нейкія выпадкі я не магу".
Дзяржабвінаваўца: З чаго вы тады прыходзілі да высновы, што выходзіла ўся група?
Сведка, спасылаючыся на даўнасць падзей: Вырашыў так па колькасці чалавек, якія выйшлі.
Абарона пытаецца, чаму сведка быў і ў корпусе А, і ў корпусе Б, калі яго месца працы ў корпусе Б. Паўлаў кажа, што іншы супрацоўнік застаўся на месцы, а ён хадзіў за студэнтамі.
Таксама адзін з адвакатаў пацікавіўся, што значыць "часткова блакавалі праход"? На гэта сведка адказаў, што калі ёсць 10 метраў прасторы, а студэнты займалі 5 метраў з яе - то гэта і ёсць частковае блакаванне.
Таксама на допыце ў следчага Паўлаў сцвярджаў, што студэнты перашкаджалі "гасцям універсітэта". У судзе ён патлумачыў, што пад імі меліся на ўвазе наведвальнікі кніжнага магазіна, размешчанага ў корпусе, удзельнікі курсаў па дадатковай адукацыі. На гэта абарона ўдакладніла, як менавіта сведка па відэазапісах з відэарэгістратара зразумеў, што мелі месца выпадкі перашкод для гасцей?
Абаронца: Ці ваша гэта фармулёўка або кімсьці падказаная?
Сведка: Наконт гасцей універсітэце, магчыма, не мая.
Абаронца: Хто мог прапанаваць гэтую фармулёўку?
Сведка маўчыць.
Абаронца: Ці шмат людзей прысутнічала падчас допыту?
Сведка: Не.
Абаронца: Колькі?
Сведка: Адзін.
Абаронца: І вы не ведаеце, хто прапанаваў фармулёўку?
Сведка: Ну, адпаведна, ён і прапанаваў.
Таксама бок абароны ўдакладніў, як доўга сведка праглядаў запісы з відэарэгістратара. Паўлаў сцвярджаў, што 4 гадзіны або больш, у тым ліку каментаваў і запісы ад верасня, калі яшчэ не працаваў у МДЛУ і не быў відавочцам падзей.
Абаронца: На якой падставе вы давалі сведкавыя паказанні акцый, на якіх вы не былі сведкам? Толькі таму, што глядзелі запісы?
Сведка: Так.
Абаронца: Гэта значыць кожны, хто глядзеў, запісы можа лічыць сябе сведкам?
Суддзя зняла пытанне.
Таксама міліцыянт растлумачыў, што фактаў, калі б чалавек не змог прайсці, не было, а выснова аб тым, што была парушаная праца адміністрацыі ВНУ – яго ўнутранае адчуванне, бо ніхто з кіраўніцтва не падыходзіў і не скардзіўся.
Сведка сцвярджаў, што са сваімі абавязкамі спраўляўся, неабходнасці ў прыцягненні дапамогі не было.
"У студэнтаў арганізатараў наогул няма, гэта структура, якая самаарганізуецца, самая актыўная і разумная!"
Далей у судзе выступіў Віталь Трахтэнберг, бацька абвінавачанага Іллі. Ён распавёў, што з верасня 2020 года праходзілі студэнцкія чаявання, студэнты збіраліся паспяваць песні, але гэта былі мерапрыемствы, якія не выходзяць за рамкі нармальнай студэнцкай актыўнасці.
Ведае, што Ілля незадоўга да адлічэння прымаў удзел у нейкай відэаканферэнцыі. Віталь Трахтэнберг быў у суседнім пакоі, сын быў у навушніках, таму сведка не чуў, што казалі іншыя ўдзельнікі. Чуў толькі тое, што казаў Ілля: ён задаў адно ці два пытанні, якія тычыліся магчымасці кампенсацыі студэнтам пасля адлічэння. Па танальнасці камунікацыі можна было зразумець, што гэта нармальная размова, нейтральныя пытанні. Заклікаў да арганізацыі масавых мерапрыемстваў сведка не чуў.
"Арганізатарам мерапрыемстваў Ілля не з'яўляўся. У студэнтаў арганізатараў наогул няма, гэта структура, якая самаарганізуецца, самая актыўная і разумная!" - заявіў Віталь Трахтэнберга.
Паводле яго слоў, студэнты "збіраліся на пераменах чай папіць, піражкі есці сумесна, а гэта абазвалі несанкцыянаванымі масавымі акцыямі".
Ён так характарызаваў сына:
"Ілля моцная асоба, ён можа быць лідарам, ён не пойдзе на повадзе ў кагосьці і не будзе слепа прытрымлівацца рэкамендацый. Ён любіць глыбока разбірацца ў тэме. Не скажу, каб ён адчуваў на сабе чыйсьці ўплыў. У той жа час, я б не сказаў, што ён лідэр у такім разуменні, што наперадзе натоўпу. Ён моцны хлопец, сумленны хлопец, справядлівы хлопец, таму паважаемы сярод сваіх аднакурснікаў".
На пытанне аб тым, ці мог яго сын "увязацца ў злачынную дзейнасць", Віталь Трахтэнберг засмяяўся і сказаў, што ўся дзейнасць сына не выходзіць за рамкі 33 артыкула [Канстытуцыі РБ – заўв. рэд.].
Сказаў, што ў канферэнцыі, па словах яго сына, прымалі ўдзел студэнты і Ціханоўская. Іншых удзельнікаў Ілля не называў, і са смехам сведка дадаў, што "цяпер яны ўжо людзі вядомыя".
Дзяржабвінаваўца спытаў, ці даводзіў Ілля бацьку дэталі планаў. Віталь Трахтэнберга адказаў адмоўна.
Суддзя ўдакладніў, ці ведаў бацька пра фармат канферэнцый, і ці не зацікавіла яго пытанне пра кампенсацыю адлічаным студэнтам? Сведка адказаў, што ўмее карыстацца інтэрнэтам і ў курсе танальнасці сітуацыі. Некаторыя студэнты хочуць навучацца за мяжой, так што пытанне сына было абсалютна натуральны.
"Навошта патрэбен рэктар?" і "Ці ёсць у БДАМ культура?" Суд перайшоў да азнаямлення з пісьмовымі матэрыяламі справы
Апытанне сведак скончанае. У судзе пачалі знаёміцца з пісьмовымі матэрыяламі справы. Так, у іх указана, што тры выкладчыка МДЛУ дапусцілі зрыў заняткаў, таму што далучыліся да страйку. Былі абвешчаныя вымовы прыкладна 8 выкладчыкам, а таксама Пішчыкаву за паводзіны, якія ганяць рэпутацыю выкладчыка. Назвалі прыкладна 25 адлічаных студэнтаў і магістрантаў.
Сярод іншых дакументаў ёсць фатаграфіі акцый, скрыншоты з телеграм-канала "МДЛУ за свабоду", ёсць скрыншот з TUT.BY.
Да справы прымацаваны дакумент аб тым, што на акцыях каля ўніверсітэта было шмат людзей, не звязаных адукацыйнымі адносінамі з МДЛУ, і існавала рэальная пагроза, таму экс-рэктар ВНУ Наталля Баранава пастанавіла забараніць правядзенне несанкцыянаваных масавых мерапрыемстваў на тэрыторыі ўніверсітэта.
Пасля абедзеннага перапынку зачытвалі дакументы датычна БНТУ. Гучаць прозвішчы студэнтаў ВНУ, затрыманых на тэрыторыі Савецкага раёна. Абвінавачванне зачытвала дакументы БНТУ, якія адносяцца да Анастасіі Булыбенкі.
Сярод іншага ў матэрыялах справы, загад дэкана архітэктурнага факультэта БНТУ, які абавязвае Віку Гранкоўскую падаць дакументы, што пацвярджаюць адбыццё адміністрацыйнага арышту. А першы прарэктар БНТУ пісаў ліст у стаматалагічную клініку, каб удакладніць, ці была Віка на прыёме там у дні, калі прапусціла заняткі.
Наступнымі зачытваліся матэрыялы па БДМУ, у тым ліку пералічваліся прозвішчы студэнтаў, якія актыўна ўдзельнічалі ў акцыях, і тых, хто быў адлічаны.
З матэрыялаў ад БДАІ вынікае, што шэраг студэнтаў перашкаджалі навучальнаму працэсу, хоць яны і праходзілі ў абед. У іх таксама значыцца, што абвінавачаная Марыя Каленік з'яўлялася актыўнай удзельніцай акцый, зачытваецца падрабязнае апісанне яе дзеянняў, ёсць і дыскі з відэазапісамі.
Пералічваюцца лозунгі, якія былі на плакатах студэнтаў. Надпісы на плакатах Марыі Каленік: "Навошта патрэбны рэктар?", "Ці ёсць у БДАМ культура?", "У БДАМ вучаць гаварыць або маўчаць?"
Пасля гэтага суд зноў вывучаў пісьмовыя доказы датычна БДМУ - відэазапісы акцыі 26 кастрычніка, дзе ёсць кадры падзей з лесвіц, калідораў, аўдыторый БДМУ падчас забастоўкі.
Таксама вывучаюцца матэрыялы па ВНУ з інтэрнэт-крыніц, СМІ, у тым ліку TUT.BY, Onliner.by, Rada Vision.
У матэрыялах справы маюцца скрыншоты з тэлеграм-каналаў з фотаздымкамі акцый, на якія ёсць Яна Арабейка і Кася Будзько.
Пералічваюцца іншыя дакументы, відэа і іх змест: лозунгі, песні, плакаты, плясканне ў далоні. Таксама быў агучаны змест загадаў аб дысцыплінарных спагнаннях ў дачыненні да студэнтаў.
