Маці палітвязня Яна Салановіча: "Я чакала ў машыне шэсць гадзін, але ён так і не выйшаў”
Беларускія праваабаронцы прызналі 21-гадовага студэнта БДУІР Яна Салановіча палітзняволеным: ён бесперапынна знаходзіцца ў ЦІП на Акрэсціна месяц. У мінулую пятніцу над ім прайшоў шосты суд за ўдзел у несанкцыянаваным масавым мерапрыемстве – агулам хлопцу прысудзілі ўжо 86 сутак. Яго мама Вольга Салановіч ўпэўненая, што гэта яшчэ не канец: па яе інфармацыі, на сына складзена яшчэ некалькі пратаколаў. У інтэрв'ю «Вясне» яна распавяла аб захапленнях сына і сваім чаканні.
Ян паступіў у БДУІР па скарочанай праграме пасля радыётэхнічнага каледжа. Электроніка і праграмаванне – асноўныя заняткі у яго жыцці.
– З другога класа ён сур'ёзна займаўся каратэ, да гэтага – дайвінгам, – успамінае Вольга. – Але потым ён вырашыў засяродзіцца на вучобе, і зараз усе яго захапленні звязаныя з праграмаваннем: ён падзарабляе на пайцы плат і рамонце электронікі, займаецца распрацоўкай сваіх сайтаў, вывучае праграмаванне. Нават сам напісаў праграму "Разумны дом" пад свае патрэбы: распрацаваў інтэрфейс, каб кіраваць святлом, цёплым падлогай, музыкай. Але я ўпэўненая, што яго спартыўная боку цяпер дапамагае яму там змагацца і не падаць духам: ён падрыхтаваны да спартанскіх умоў.
Аб першым затрыманні сына мама даведалася ад хлапцоў, з якімі Ян быў на маршы першага лістапада: яны патэлефанавалі і папрасілі перадаць, што яго тэлефон у іх. Вольга знайшла Яна ў Партызанскім РУУС толькі бліжэй да 11 вечара.
– Таму калі ён сам патэлефанаваў мне адтуль і сказаў: “Мама, а я ў міліцыі”, я адказала: "А я ведаю, я цябе ўжо знайшла", – усміхаецца Вольга. Гэта былі яе апошнія зносіны з сынам да дзясятага лістапада: у гэты дзень ёй перадалі невялікую запіску. – У ёй было напісана, што ўсё добра, але на яго складзена дзевяць пратаколаў. Напісаў, калі не выйдзе зараз – калі выйдзе, не ведае. І яшчэ папрасіў не несці каўбасу.
Другая вестачка ад сына прыйшла 23 лістапада: Вользе патэлефанаваў малады чалавек, праз якога Ян папрасіў перадаць, што ў яго ўсё добра. Акрамя гэтага, усёй яе сувяззю з сынам былі перадачы па чацвяргах.
– Пакуль яго нікуды не пераводзяць, – кажа Вольга. – Але гэта вельмі страшна – калі ты не ведаеш, куды ехаць, кожную раніцу прачынаешся і маніторыш спісы: перавезлі або не? Потым едзеш у ЦІП "на кнопку" і ціснеш з надзеяй даведацца, што ён там. Я бачыла, як з Акрэсціна выязджаюць аўтазакі з людзьмі: ад гэтага мурашкі па ўсім целе і слёзы на вачах. Калі аўтазакі з вакенцамі, адтуль не відаць нічога, акрамя паднятых уверх пальцаў, і ўсе, хто прыходзіць на перадачу, стаяць і махаюць, каб хаця б так падтрымаць людзей. А потым ты стаіш з торбамі, поўнымі прадуктаў і рэчаў, і не ведаеш – ён з'ехаў ці застаўся. Знаходзіш у спісах – і выдыхаеш: значыць, сёння сын атрымае перадачы. Я хаджу ўжо не ў першы раз, але кожны раз гэта вельмі страшна. Добра я, ужо моцны арэшак, але страшна ўявіць, што адбываецца на душы ў бабуль і дзядуляў з палачкамі, якія прыносяць перадачы на тачках з колцамі.
Сталічнага студэнта асудзілі ў пяты раз
Цяпер Вольга з адвакатам будуць абскарджваць пастановы судоў.
– Маўчаць пра такое ні ў якім разе нельга – усе павінны ведаць, што адбываецца, – упэўненая Вольга. – Калі саджаюць на "суткі", ты ведаеш, калі твой чалавек выйдзе. А я прыехала пасля першага арышту, удакладніла, што ён сёння выходзіць, а потым шэсць гадзін чакала яго ў машыне. Ён так і не выйшаў. Калі спытала яшчэ раз, дзе мой сын, мне сказалі, што ў яго быў новы суд і новы тэрмін. Але чаму мне не сказалі адразу? Навошта шэсць гадзін трымалі пад варотамі на холадзе?
Але ў любой сітуацыі ёсць месца і дабру – Вольгу глыбока кранаюць прапановы дапамогі ад сяброў сына.
– Яго аднагрупнікі зараз прапануюць мне дапамогу, – кажа яна. – Але ведаючы, якія ў іх стыпендыі, я адмаўляюся. Яны дапамагаюць мне, напрыклад, шукаць кнігі для Яна. Нядаўна ён папрасіў кнігі па праграмаванні – яны хутка скаапераваліся і ўсё падабралі. Пастаянна тэлефануюць мне і пытаюцца, як справы.
Вольга кажа, што сын выходзіў на пратэсты, бо верыць, што сітуацыя можа змяніцца.
– Ён хацеў развіцця краіны, лепшага жыцця для людзей, якія жывуць побач, – кажа Вольга. – Ён мінчанін, жыве з бацькамі, таму за сваю павышаную стыпендыю можа дазволіць сабе куды-небудзь схадзіць. Але ён бачыць, як жывуць іншыя студэнты – таму выходзіў.
У сувязі з сітуацыяй з Янам Салановічам праваабаронцы “Вясны” звярнуліся да трох спецдакладчыкаў ААН: спецдакладчыкам па свабодзе меркаванняў і выказванняў, па свабодзе мірных сходаў і дакладчыку па сітуацыі ў Беларусі.
