Блог Алеся Бяляцкага: Турма. Забытыя людзі. Гісторыя: XXX. ПЛАН КЭДЭБІСТАЎ
Тамы крымінальнай справы Алеся Бяляцкага. Фота А. Лапіцкага
Між тым мая крымінальная справа даволі хутка, як па турэмных мерках, кацілася далей. 23 верасьня Касынкіна прад’явіла мне абвінавачваньне па артыкуле 243 частцы 2 Крымінальнага кодэксу, і я пачаў знаёміцца з матэрыяламі справы. Артыкул гэты гучаў так: “Ухіленьне ад выплаты сум падаткаў, збораў шляхам утойваньня, наўмыснага заніжэньня падатковай базы, у тым ліку праз ўхіленьне ад прадстаўленьня падатковай дэкларацыі (разьліку) або ўнясеньня ў яе заведама ілжывых звестак, што пацягнула прычыненьне страты ў асабліва буйным памеры”. Адным словам – падаткі.
Пакараньне па гэтым артыкуле – гумовае: да пяці гадоў “хіміі” бяз ніжняй мяжы; ці ад трох да сямі гадоў калоніі з канфіскацыяй. Валодзя, пакапаўшыся ў сваёй памяці, сказаў, што ня памятае, каб хоць хтосьці з такім артыкулам ехаў на зону.
– Паедзеш, Алесь, на “хімію” шараёбіцца, – аўтарытэтна заявіў ён.
Ды і сама Касынкіна, відаць, па ўказаньні “куратараў” прамацвала мяне, спрабавала намякнуць, што могуць быць розныя шляхі разгляду крымінальнай справы ў судзе. У апошнім пратаколе допыту я запісаў:
“Па патрабаваньні сьледчага ўказваю наступнае: у выпадку прызначэньня пакараньня ніжэй ніжэйшай мяжы – у выглядзе папраўчых працаў, з адбыцьцём пакараньня не па месцы жыхарства – ня згодны”.
30 верасьня, праз два месяцы пасьля ўзбуджэньня крымінальнай справы, Касынкіна, фактычна з маёй згоды, скончыла сьледзтва і перадала справу пракурору. Выклікала мяне перад гэтым на допыт і патлумачыла, што ня хоча працягваць сьледзтва яшчэ на месяц. І мяне атмасфера Валадаркі, чатырох сьценаў нашай бетоннай нары, пачала ўжо прыгнятаць, таму я не супраціўляўся. А дарма! Мог жа пацягнуць час, працягваць нясьпешна знаёміцца са справай. Але было лёгкадумнае спадзяваньне на “хімію”. Спадзяваўся, што тамака ўсё ж і кантактаў было б болей, і сьвежага паветра дасхочу.
Пазьней ужо я зразумеў, што перабыць яшчэ зь месяц-два, а то і тры месяцы, калі пастарацца, на Валадарцы – было б слушным рашэньнем. На зоне, у бабруйскай калоніі, я яшчэ ня раз з цеплынёй буду ўзгадваць валадарскае жыцьцё: гэта вольнае валяньне на шконках, адсутнасьць строгага рэжыму і пастаяннага ціску. Здавалася, такая простая зэкаўская навука – ня гнаць коней, даецца толькі з асабіста нажытым турэмным вопытам.
5 кастрычніка справа з пракуратуры паступіла ў суд Першамайскага раёну. Суддзя Тамара Высоцкая, старшыня суда, працягнула мне тэрмін утрыманьня пад вартай да 5 лістапада. 19 кастрычніка суддзём Сяргеем Бандарэнкам быў прызначаны тэрмін судовага разьбіральніцтва на 2 лістапада. Ён жа 28 кастрычніка працягнуў тэрмін утрыманьня пад вартаю да 5 сьнежня. Стала зразумела, што маю справу плануюць скончыць да канца году. У апошнія тыдні перад судом я закінуў ангельскую мову, перастаў чытаць кніжкі, а пачаў днямі рыхтавацца да суду.
Некалькі дзён я знаёміўся з справай. Усяго Касынкіна з сьледчай групай назьбіралі шэсьць тамоў розных папераў. Апошнія два тамы былі запоўненыя сотнямі паручальніцтваў розных людзей, усе яны былі адхіленыя. Затым – пратаколы допытаў: мяне, маіх калегаў зь “Вясны”, сьведкаў абвінавачваньня з падаткавай інспекцыі, з нацыянальнага банку і дэпартаменту па гуманітарнай дзейнасьці.
Мяне найбольш уразілі дакументы, зь якіх пачыналася справа. Я пачаў перапісваць некаторыя зь іх. Перапісваньне ішло павольна, і я папрасіў адваката, каб ён скапіяваў патрэбныя старонкі і перадаў іх мне, што ён і зрабіў. Я паведаміў Касынкінай, што са справай азнаёмлены. Зараз я мог спакойна вывучаць гэтыя дакументы ў камеры, лежачы на шконцы і робячы сабе неабходныя выпіскі для суду.
Я з цікавасьцю і са зьдзіўленьнем чытаў, як 3 лістапада 2010 года, яшчэ за паўтары месяцы да выбараў, першы намесьнік старшыні КДБ генерал Віктар Вегера зьвярнуўся да намесьніка генеральнага пракурора Андрэя Шведа з афіцыйным лістом, у якім паведаміў:
Шаноўны Андрэй Іванавіч,
28.10.2010 у Камітэт дзяржаўнай бясьпекі паступіла ананімная заява (АН-1776 ад 28.10.2010) пра тое, што прадстаўнікамі незарэгістраванай арганізацыі “Праваабарончы цэнтр “Вясна” ў мэтах фінансаваньня радыкальнай апазіцыі выкарыстоўваюцца грашовыя сродкі, якія ідуць з-за мяжы. Так, на імя кіраўніка ПЦ “Вясна” Бяляцкага Алеся зарэгістраваны рахунак у банку …
Заяўляльнікам прадстаўленыя ксеракопіі дакументаў пра зарэгістраваныя на Бяляцкага і Стэфановіча рахункі ва ўказаных банках, а таксама рух гашовых сродкаў па рахунках (прыкладаюцца).
Указаныя грашовыя сродкі ўвозяцца зь Літвы прадстаўнікамі ПЦ “Вясна” ў аб’ёмах, дапушчальных заканадаўствам, і выкарыстоўваюцца ў супрацьпраўных мэтах, а таксама для асабістых патрэбаў Бяляцкага і Стэфановіча.
Апроч гэтага, заяўляльнікам прадастаўленыя асобныя копіі распісак грамадзян РБ аб прадастаўленьні Бяляцкім і Стэфановічам грашовых сродкаў прадстаўнікам ПЦ “Вясна” (прыкладаюцца)…
З улікам выкладзенага, просім у максімальна сьціснуты тэрмін аформіць міжнароднае сьледчае даручэньне для яго накіраваньня ў кампетэнтныя органы Літвы.
Для атрыманьня дадатковай інфармацыі просім зьвязацца па тэлефоне 2199551 (Дзьмітры Аляксандравіч Сінегуб), 2199525 (Аляксандр Мікалаевіч Міцкевіч).
03.11.2010 №4/3/1-1153КС
Кожны сказ з гэтага ліста ўтрымліваў так багата інфармацыі, што я ня мог паверыць таму, што ён апынуўся ў маёй справе.
Звычайна КДБ робіць усё, каб не падстаўляцца і схаваць сваю прысутнасьць. А тут чэкісты дакументальна засьведчылі, што яны былі ініцыятарамі распачынаньня крымінальнай справы.
Першы сказ пра “ананімную заяву” быў ня больш чым ветлівым абаротам мовы. Відавочна, што ў офісе “Вясны” працаваў стукач: ці то сьпецыяльна засланы КДБ да нас, ці то завербаваны пазьней, які і прадставіў ім фатаздымкі ксеракопіяў банкаўскіх рахункаў, маіх і Валянціна Стэфановіча, а таксама двух распісак ад Аляксея Колчына і Ірыны Тоўсьцік пра атрыманьне імі па 50 еўра.
Гэтая інфармацыя сплюсавалася ў мяне ў галаве з тым, што адбылося напярэдадні выбараў у нас у офісе. Наста Лойка заўважыла, што замочак верхяй шуфлядкі ў яе тумбачцы быў пашкоджаны, як быццам бы хтосьці выламаў яго. Мы праверылі ўсе тумбачкі і ўбачылі такую самую карціну. Верхнія шуфлядкі ў тумбачках паўсюль былі ўзламаныя. Адтуль, мабыць, і дасталі ксеракопіі нашых банкаўскіх рахункаў і дзьве расьпіскі.
Таксама я прыгадаў фотаздымак з “выкрывальніцкага” матэрыяла ў “Савецкай Беларусі” пад назваю “За кулісамі адной змовы”, надрукаванага ў студзені 2011 года. Матэрыял быў накіраваны ў асноўным супраць кандыдатаў у прэзідэнты: Міколы Статкевіча, Андрэя Саньнікава, Уладзіміра Някляева, Алеся Міхалевіча, якія на той час сядзелі ў турме ці знаходзіліся пад сьледзьвам. Была ў гэтым брудным матэрыяле і частка, прысьвечаная “Вясьне” з падзагалоўкам: “З аператыўнай зводкі органаў дзяржбясьпекі”. Там, апроч усяго, фігуравала ксеракопія гранта паміж шведзкай праваабарончай арганізацыі “Civil rights defenders” і “Вясной”, заключанага ў канцы жніўня 2010 года. Стала зразумела, адкуль гэты дакумент зьявіўся ў журналістаў Саўбелкі. КДБ зьліў ім усе матэрыялы, здабытыя “аператыўным шляхам”. Гэтая ксеракопія, дарэчы, таксама ляжала ў маёй крымінальнай справе.
На адным з дакументаў, здабытых для КДБ стукачом у “Вясьне”, быў выразна бачны цень ад настольнай лямпы. Значыць, хутчэй за ўсё, фатаграфавалі ці то ўвечары, ці ўначы. Я доўга ламаў галаву, хто б гэта мог быць, але ні да якой высновы не прыйшоў.
Да ўсяго, у пасквілі “За кулісамі адной змовы” фігуравала частка маёй скайпавай размовы з нашымі польскімі калегамі. Значыць, хтосьці за некалькі месяцаў да сьнежаньскай Плошчы залазіў і ў мой скайп, хутчэй за ўсё з працоўнага кампутара.
Гэтыя ўсе факты, а таксама дата адпраўкі ліста генерала Вегеры паказвалі, што актыўная распрацоўка “Вясны” вялася КДБ напрацягу ўсяго 2010 года. Тады, калі ўлады дабрадушна перамаўляліся з Захадам, калі, здавалася, што настае трывалы перыяд палітычнага пацяпленьня, калі яшчэ ніхто сабе ўявіць ня мог, што адбудзецца ў дзень выбараў 19 сьнежня.
Пасаж ў лісьце пра тое, што “Вясна” “фінансавала радыкальную апазіцыю”, быў нічым не абгрунтаванай страшылкай, якія так любіць выкарыстоўваць КДБ, каб даказаць сваю значнасьць і абазнанасьць. Сьцвярджэньне, што сродкі “выкарыстоўваюцца для асабістых патрэбаў Бяляцкага і Стэфановіча” было ня меньш ілжывым, даданым мабыць для таго, каб справаю занялася пракуратура і ДФР.
Самі паперкі, якія накапаў для КДБ “ананім”, не маглі выкарыстоўвацца ў судзе як доказы, здабытыя законна. Таму генерал Вегера прасіў намесьніка генеральнага пракурора здабыць патрэбныя для ўзбуджэньня крымінальнай справы дакументы легальным шляхам.
Такі ў кэдэбістаў быў план.
Блог Алеся Бяляцкага: Турма. Забытыя людзі. Гісторыя: XXIX. ВАСЯ
