Справаздача па маніторынгу мітынгу да гадавіны Cлуцкага паўстання 26 лістапада

26 лістапада 2017 у горадзе Слуцк адбылася акцыя ўшанавання герояў Слуцкага збройнага чыну (1920 г.), арганізатарамі якой выступілі прадстаўнікі КХП БНФ.

Высновы:

1. Акцыя насіла мірны характар ​​(калі "арганізатары маюць мірны намер і сход мае негвалтоўны характар"). Удзельнікамі не выкарыстоўваліся заклікі да гвалтоўных дзеянняў, вайны. У той жа час у ходзе мітынгу гучала непаважлівае выказванне і абразлівае абагульненне "у маскалёў крымінальная псіхалогія".
2. Акцыя была дазволена ўладамі, хоця неабходнасць атрымліваць дазвол для правядзення акцыі і адвольнае змена месца правядзення мітынгу варта трактаваць як непрапарцыйнае абмежаванне права на мірныя сходы.
3. Месца, дазволенае выканкамам для збору ўдзельнікаў, уяўляла сабой аўтастаянку, акружаную з трох бакоў плотам, і адміністрацыйным будынкам з чацвёртага боку, паблізу знаходзілася неажыўленая дарога i прыватныя дамы. Мітынг цалкам праходзіў у гарадскім парку, у месцы, далёкім ад гарадскіх ажыўленых вуліц. Такім чынам, сход не меў магчымасці прыцягнуць увагу грамадзян, што з'яўляецца істотным і немэтазгодным абмежаваннем права на мірныя сходы.
4. У ходзе масавага мерапрыемства адсутнічала магчымасць ідэнтыфікаваць супрацоўнікаў органаў унутраных спраў, усе яны былі ў цывільным адзенні.
5. Супрацоўнікі праваахоўных органаў не перашкаджалі ажыццяўленню назірання і працы СМІ.
6. Супрацоўнікі ДАІ, выкарыстоўваючы гукаўзмацняльную апаратуру, некалькі разоў запатрабавалі выконваць ПДР, не выходзіць на праезжую частку, што выклікала запаволенне руху, чым супрацоўнікі ДАІ паставілі права мірных сходаў ніжэй фармальных ПДР.

Метадалогія маніторынгу

РПГА “Беларускі Хельсінкскі Камітэт” і Праваабарончы цэнтр “Вясна” цягам некалькіх гадоў праводзяць сістэматычнае назіранне за масавымі мерапрыемствамі ў Мінску на падставе распрацаванай метадалогіі  маніторынгу, якая ўключае ў сябе: набор і навучанне назіральнікаў прынцыпам грамадскага кантролю, стандартам мірных сходаў і метадалогіі назірання; запаўненне анкеты назірання падчас вочнага кантролю; апрацоўка анкет і напісанне маніторынгавай справаздачы. Анкеты назірання за масавымі мерапрыемствамі сумесна распрацаваныя праваабарончымі арганізацыямі і ўключаюць пытанні па магчымасці выканання функцыяў назіральнікаў і СМІ, адносна паводзінаў арганізатараў і ўдзельнікаў масавага мерапрыемства, супрацоўнікаў міліцыі, а таксама наяўнасць хуткай дапамогі. Назіральнікі дапускаюцца да назірання толькі ў выпадку згоды на выкананне правілаў і прынцыпаў назірання (незалежнасць і палітычная нейтральнасць; апісанне фактаў, а не меркаванняў; неўмяшанне ў падзею, за якой назіраюць; прыхільнасць да прынцыпаў права: адмова ад любых формаў гвалтоўных дзеянняў і дыскрымінацыйных практык; карэктныя паводзіны). Падчас выконвання сваіх абавязкаў назіральнікі трымаюцца адасобна ад удзельнікаў. Яны абазначаныя бэйджам назіральніка і сінімі камізэлькамі.

Папярэдняя інфармацыя

У сродках масавай інфармацыі паведамлялася, што 26 лістапада 2017 года Кансерватыўна-Хрысціянская Партыя БНФ правядзе ў Слуцку мітынг, прысвечаны слуцкаму збройнаму чыну 1920 года.

Падчас правядзення мерапрыемства вочна і бесперапынна ажыццяўляў грамадскі кантроль адзін назіральнік, які прайшоў адпаведнае навучанне і быў пазначаны належным чынам.

Ход мерапрыемства

Падчас мерапрыемства былі адзначаны наступныя факты:

1. Першыя ўдзельнікі сталі збірацца каля 14:55 на тэрыторыі перад уваходам на танцавальную пляцоўку ў парку.
2. У 15:25 на аўтастаянку каля адміністрацыйнага будынка стадыёна «Гарадскі» пад'ехала на аўтобусе асноўная маса ўдзельнікаў і арганізатары.
3. Арганізатары былі пазначаныя бэйджамі.
4. Выбудаваўшыся ў калону, удзельнікі прайшлі да месца правядзення мітынгу.
5. У час руху да месца мітынгу кантроль за выкананнем ПДР ажыццяўлялі супрацоўнікі ДАІ, праз гукаўзмацняльную апаратуру яны абвясцілі патрабаванне да ўдзельнікаў не выходзіць на праезжую частку.
6. Каля 15:35 пачаўся мітынг.
7. Выступоўцы выказвалі прамовы аб засіллі дзедаўшчыны ў беларускім войску, аб наўмысным знішчэнні эканомікі краіны, пра пагрозу з боку Расійскай Федэрацыі незалежнасці Беларусі, пра неабходнасць адстойваць традыцыйныя нацыянальныя каштоўнасці. Ушаноўвалі герояў слуцкага паўстання. Заклікалі беларусаў быць гатовымі да абароны краіны.
8. Юрась Беленькі падчас свайго выступу заявіў, што "ў маскалей крымінальная псіхалогія". Дадзенае выказванне з'яўляецца прыніжальных і абразлівым, абагульняе і стварае негатыўны вобраз сацыяльнай групы.
9. У мітынгу прымалі ўдзел каля 70 чалавек.
10. На мерапрыемстве прысутнічалі 10 супрацоўнікаў праваахоўных органаў у цывільным адзенні, але з рацыямі, відэакамерамі і іншымі характэрнымі прыкметамі супрацоўнікаў міліцыі.

    

11. У 16:05 акцыя была скончаная. Удзельнікі прайшлі на стаянку да аўтобуса.
12. Удзельнікі выкарыстоўвалі лозунг "Жыве Беларусь!"
13. Удзельнікі выкарыстоўвалі наступную сімволіку: 28 бел-чырвона-белых сцягоў, 2 бел-чырвона-белыя сцягі з крыжамі.
    Транспаранты: "Кансэрватыўна-хрысціянская Партыя БНФ", "Слуцкі збройны чын 1920 г.", "Слава Змагарам случчыны!".
    Плакаты: "Случчына - Радзіма герояў" з выявай бел-чырвона-белых сцягоў, "Слуцкі збройны чын" з выявай герба "​​Пагоня". Плакат з тэкстам малітвы за Беларусь і малітвы за беларускі народ, плакат "Расея - гэта вайна!". Выкарыстоўвалася харугваў БНФ з выявай герба "Пагоня".
14. Перашкода працы СМІ і назіральнікаў не зафіксаваныя.
15. Хуткая дапамога падчас мерапрыемства адсутнічала.

Рэкамендацыі:

Арганізатарам:

- Устрымацца ад выкарыстання мовы варожасці ў сваіх выступах.

- Па магчымасці арганізоўваць дружыну і дамаўляцца з супрацоўнікамі міліцыі аб парадку забеспячэння грамадскага парадку і бесперашкоднага руху.

Супрацоўнікам праваахоўных органаў:

- У адпаведнасці з арт.5 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб органах унутраных спраў" "дзейнасць органаў унутраных спраў з'яўляецца галоснай". Кіруючыся гэтай нормай, прапануем, каб усе супрацоўнікі ажыццяўлялі ахову грамадскага парадку падчас масавых мерапрыемстваў у форменнай вопратцы, а таксама былі пазначаныя ідэнтыфікацыйнымі сродкамі (бэйджамі або нагруднымі знакамі).

- Пазначаць кантактную асобу з ліку супрацоўнікаў міліцыі для камунікацыі з назіральнікамі, СМІ і арганізатарамі масавага мерапрыемства.

- Забяспечыць бесперашкодны рух калоны ўдзельнікаў.

Суб’ектам, якія валодаюць правам заканадаўчай ініцыятывы:

- Ініцыяваць змены ў беларускае заканадаўства з мэтай прывядзення яго ў адпаведнасць з міжнароднымі стандартамі ў галіне свабоды мірных сходаў.

Слуцкаму раённаму выканаўчаму камітэту:

- Устрымацца ад адвольнай змены месца правядзення мірных сходаў, забяспечыць магчымасць рэалізаваць права на мірныя сходы і выказвання думкі ў публічных месцах, у адпаведнасці з агульнапрызнанымі стандартамі правоў чалавека.