Справа Васіля Юзэпчука

Прысуджаны да расстрэлу Брэсцкім абласным судом 29 чэрвеня 2009 г.

2 кастрычніка 2009 г. Судовая калегія па крымінальных справах Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь разгледзела касацыйную скаргу В. Юзэпчука і С. Гучэнкі і пакінула прысуд Брэсцкага абласнога суда без змены, а касацыйныя скаргі абвінавачаных без задавальнення.

12 кастрычніка 2009 г. у Камітэце па правах чалавека ААН было зарэгістраванае індывідуальнае паведамленне асуджанага да смерці В. Юзэпчука. У адпаведнасці з працэдурнымі правіламі, Камітэт па правах чалавека звярнуўся з просьбай да дзяржавы не прыводзіць у выкананне смяротны прысуд у дачыненні да В. Юзэпчука, пакуль скарга не будзе разгледжаная па сутнасці.

Аднак у парушэнне ўзятых абавязальніцтваў, прысуд быў прыведзены ў выкананне, як мяркуецца, 18 сакавіка 2010 года.

Абставіны справы

20 кастрычніка 2007 г. патрульная служба ДАІ выявіла А. Арановіча, які знаходзіўся ў стане алкагольнага ап'янення, і даставіла яго ў выцвярэзнік. Пры выяўленні ў мужчыны адсутнічалі грошы, заручальны пярсцёнак і тэлефон. У гэты ж дзень у тэлефон была пастаўленая SIM-карта, зарэгістраваная на імя Юзэпчук ​​Л.І.

9 студзеня 2008 г. В. Юзэпчук быў затрыманы і змешчаны ў ізалятар часовага ўтрымання Драгічынскага РАУС.

19 студзеня 2008 г. яму было прад'яўленае абвінавачванне ў забойстве пажылых жанчынаў у Драгічынскім раёне, здзяйсненні крадзяжоў у Драгічынскім раёне і разбойным нападзе ў Гродзенскай вобласці.

Прызнаны судом вінаватым па ч. 2 арт. 139 (забойства пры абцяжарваючых абставінах), ч. 2 і 3 арт. 207 (разбой).

Прынцыповыя парушэнні следства і акалічнасці справы, не разгледжаныя судом і/або якія паўплывалі на вынясенне прысуду

• Па эпізодзе разбою ў дачыненні Арановіча і выкрадзенага тэлефона неабходна адзначыць, што ў сваіх тлумачэннях ад 14.10.2007 года (т. 19, а.д. 50-55) і допыце пацярпелага ад 13.11.2007 года (т. 19, а.д. 65) Арановіч А.І. паказаў, што не можа патлумачыць, пры якіх абставінах у яго зніклі рэчы і грошы, паказвае на сваё моцнае ап'яненне, на адсутнасць фактаў гвалту, і, як следства, паказвае на факт здзяйснення ў яго крадзяжу. Праз год Арановіч А.І. апазнаў Васіля Юзэпчука па фатаграфіі і даў паказанні пра тое, што яго збівалі. Цялесных пашкоджанняў, якія сведчаць аб ужыванні менавіта такога роду гвалту, у Арановіча А.І. выяўлена не было.
• Юзэпчук ​​В.Л. неаднаразова даваў паказанні, як у ходзе папярэдняга следства, так і ў судовым пасяджэнні, аб тым, што супрацоўнікамі міліцыі да яго неаднаразова ўжываўся гвалт, яму прычынялі цялесныя пашкоджанні, ён падвяргаўся катаванням і жорсткаму абыходжанню – ён паказвае на факты таго, што яго марылі голадам , ён змяшчаўся ў карцэр на працяглы тэрмін за парушэнні, якіх не здзяйсняў, яго прымушалі прымаць невядомыя таблеткі і алкаголь, якія ўздзейнічалі на яго псіхіку і здольнасць адэкватна ацэньваць тое, што адбываецца з ім, пагражалі тым, што пасадзяць у турму яго блізкіх сваякоў, і ўсё гэта рабілася з мэтай прымусу яго да давання паказанняў аб вінаватасці ва ўчыненых злачынствах, як у забойствах і разбоях, так і крадзяжах, якіх, як ён тлумачыць, не здзяйсняў, але вымушаны быў даць такія паказанні пад уздзеяннем гвалту і жорсткага абыходжання з боку супрацоўнікаў праваахоўных органаў. Факт прычынення Юзэпчуку В.Л. цялесных пашкоджанняў пацвярджаецца заключэннем эксперта, які паказаў, што іх прычыненне магчыма пры названых Юзэпчуком В.Л. абставінах і ў паказаны ім тэрмін. А таксама ўстаноўленыя факты выкліку хуткай медыцынскай дапамогі да Юзэпчука В.Л. у перыяд яго ўтрымання ў ІВС. Суд дадзеныя факты адхіліў, спасылаючыся на праверку пракуратуры.
• У ходзе праверак работнікамі пракуратуры не былi запатрабаваныя копіі якіх-небудзь пісьмовых матэрыялаў, напрыклад картаў выкліку хуткай медыцынскай дапамогі, не апытаныя медыцынскія работнікі па скаргах Юзэпчука В.Л. на стан здароўя і аб'ектыўную наяўнасць цялесных пашкоджанняў. Матэрыялы запісаў з камераў відэаназірання не вывучаліся, ня правяраўся факт іх знішчэння або адсутнасці, не вывучаліся дакументы аб асобах, якія наведвалі Юзэпчука В.Л. у перыяд знаходжання ў ІЧУ і СІЗА, не апытаныя супрацоўнікі установаў у частцы таго, ці мелі месца няўлічаныя наведванні аператыўнымі супрацоўнікамі, а таксама следчымі і іншымі асобамі з улікам таго, што ўсе наведванні абвінавачаных павінны быць задакументаваныя. Па выкладзеных Юзэпчуком В.Л. фактах не былі дапытаныя сведкі, аб якіх ён паказваў як на відавочцаў прымянення да яго гвалту і пагрозаў, у прыватнасці яго маці Юзэпчук ​​Варвара Кузьмінічна, якая таксама бачыла і чула, як яго збівалі і пагражалі яму ў Драгічынскім РАУС.
• Непасрэдна на вінаватасць Юзэпчука В.Л. паказваюць толькі яго прызнальныя паказанні і паказанні Гучэнкі С.Ф., які рабіў аналагічныя заявы аб прымяненні катаванняў з патрабаваннем абгавору.
• Юзэпчуком В. і яго абаронцам у судовым пасяджэнні заяўлялася хадайніцтва аб выкліку і допыце на судовым пасяджэнні сведкі Юзэпчука С.Л., які на папярэднім следстве даў паказанні, што бачыў у Васіля Юзэпчука грошы. У задавальненні гэтага хадайніцтва было адмоўлена судом, гэта значыць Васіль Юзэпчук ​​быў пазбаўлены магчымасці дапытаць сведку, які паказвае супраць яго, тады як яго паказанні былі абвешчаныя судом у судовым пасяджэнні і пасля выкарыстаныя судом для пастановы абвінаваўчага прысуду. Таксама, Юзэпчук ​​быў пазбаўлены магчымасці прадаставіць сведкаў, якія пацвярджаюць яго алібі.
• Паводле заключэння камісіі экспертаў № 190, у Юзэпчука маецца лёгкая разумовая адсталасць. Па этнічным паходжанні Юзэпчук ​​В.Л. – цыган. Юзэпчук ​​Васіль – непісьменны, не ўмее ні чытаць, ні пісаць. Юзэпчук ​​В.Л. не можа арыентавацца ў датах календара. Ён не можа растлумачыць, у якім месяцы і ў які дзень адбываліся тыя ці іншыя падзеі, можа толькі сказаць увогуле, што гэта падзея “была летам” або “зімой”.

Глядзіце таксама:

http://www.belmarket.by/ru/48/20/3653/?tpl=93

http://spring96.org/ru/news/29925

http://spring96.org/ru/news/30034

http://www.open.by/country/11063

http://naviny.by/rubrics/society/2009/12/16/ic_articles_116_165885/