Ці існаваў у савецкі час дысідэнцкі рух ў Беларусі? (відэа)

Дысідэнцкі рух, нефармальныя арганізацыі 1960-х – 1980-х – на гэтую тэму дыскутавалі ўдзельнікі ІV Мінскай канферэнцыі Інстытута “Палітычная сфера”, якая праходзіла 15 – 16 траўня.

Арганізатары канферэнцыі, якая сёлета адбылася пад знакам 30-й гадавіны пачатку перабудовы ў СССР, закранулі тыя аспекты грамадскага і інтэлектуальнага жыцця, якія знаходзіліся па-за жорстка вызначаным сацыялістычным канонам думкі і дзеяння. Адсюль яе назва - “Па-за савецкім канонам: палітычны супраціў, акадэмічная і мастацкая аўтаномія ў познесавецкі перыяд”. 

Дысідэнцкі рух быў адной з асаблівасцяў палітычнага жыцця ў СССР. А ці былі дысідэнты ў БССР? Ці існаваў у савецкі час беларускі дысідэнцкі рух? Гэтыя пытанні застаюцца дыскусійнымі, менавіта таму яны былі вынесены на  публічнае абмеркаванне ў межах канферэнцыі. Падчас дыскусіі быў паказаны дакументальны фільм пра беларускага дысідэнта Міхася Кукабаку, падрыхтаваны Праваабарончым цэнтрам “Вясна” у 2014 годзе.

Фільм прадставіла аўтар сцэнарыя Паліна Сцепаненка, якая брала ўдзел у канферэнцыі.

“У шырокім сэнсе да дысідэнцтва ў СССР далучаюцца нацыянальныя, рэлігійныя ды палітычныя рухі; людзі творчых прафесій, якія адмовіліся выконваць ідэалагічныя савецкія нормы. А ў больш вузкім разуменні – гэта група людзей, чые інтарэсы засяродзіліся на барацьбе з парушэннямі грамадзянскіх правоў у СССР. Гэта актывісты руху, які прынята называць «праваабарончым» і які часта атаясамліваюць з дысідэнцтвам ў цэлым”, - адзначыла Паліна Сцепаненка.

 Што да героя фільма, то Міхася Кукабаку часта называюць адзіным прызнаным савецкім дысідэнтам з Беларусі. За чатыры судзімасці ён прайшоў тры “псіхушкі”, уключаючы спецпсіхбальніцу турэмнага тыпу, сем лагераў, турму і звыш 20 перасылак і, з яго словаў, на гэтым шляху не сустракаў “палітычных” асуджаных з Беларусі.