Адказнасць за папаўненне атрадаў баевікоў данецкія праваабаронцы ўскладаюць і на дзяржаву

На ўсходзе Украіны, ва ўмовах АТА, былыя зняволеныя, чыё ўладкаванне на волі і ў мірныя часы было складаным, таксама апынуліся ў групе патэнцыйнай рызыкі, паколькі толькі невялікая частка такіх людзей можа вырашыць свае праблемы пасля вызвалення, не звяртаючыся да баевікоў.

Пра праблему распавёў кіраўнік праваабарончай арганізацыі «Данецкі Мемарыял» Аляксандр Букалаў. 

У Данецкай вобласці з месцаў пазбаўлення волі штогод вызваляецца амаль пяць тысяч чалавек. Вясной 2014 года за кошт амністыі выпусцілі яшчэ тры. Значная частка з іх мае патрэбу ў дапамозе адразу пасля вызвалення. Але, на жаль, дзяржава абыякава да іх праблемаў і амаль ніяк іх не падтрымлівае, канстатуюць праваабаронцы.

Па словах прадстаўнікоў «Данецкага Мемарыялу», немалую дапамогу былыя зняволеныя атрымліваюць ад гарадскога прытулку часовага знаходжання і рэабілітацыі бяздомных асобаў у рамках праекта «Рэалізацыя праграмы сацыяльнай адаптацыі і сацыяльнага суправаджэння асобаў, вызваленых з месцаў пазбаўлення волі ў Данецкай вобласці», які з 2012 года яны праводзяць сумесна з прытулкам пры падтрымцы Міжнароднага фонду «Адраджэнне». «З кастрычніка 2013 года па ліпень 2014-гаў прытулак звярнулася 140 чалавек, якія пакінулі сцены турмы, - распавядае Аляксандр Букалаў. - З кожным з іх правялі анкетаванне, каб выявіць праблемы, патрэбы і пракансультаваць. З іх 63 асобам адноўлены дакументы, усе, хто звярнуліся, зарэгістраваныя па месцы знаходжання (адрас прытулку), 48 чалавек аформілі інваліднасць, 46 - пенсію. 74 чалавекі размясціліся непасрэдна ў самім прытулку, 59 змаглі прайсці лячэнне, дзякуючы таму, што апынуліся ў гэтай установе. У дом-інтэрнат аформілі 9 чалавек».

Сярод асноўных праблем былога зняволенага праваабаронцы адзначаюць наступныя. Па-першае, вызваляючыся, ён не мае даху над галавой і не можа знайсці прытулку. Сацыяльныя інтэрнатыва Украіне фактычна адсутнічаюць. Аб аднаўленні іх сеткі ніхто не клапоціцца. А наяўнасць дамоў начнога знаходжання праблемы не вырашае. Па-другое, заканадаўства прапісана так, што любая сацыяльная дапамога, у тым ліку і медыцынская, можа падавацца чалавеку пры наяўнасці рэгістрацыі яго месца знаходжання. Для асобаў, якія вызваляюцца, праблема была б у значнай ступені вырашана, калі б у кожнай дзяржаўнай адмінадзінцы было прадугледжана вылучэнне спецыяльнага адрасу, па якім можна было атрымаць часовую рэгістрацыю нават без пражывання па ім. Па-трэцяе, апынуўшыся на волі, часта без капейкі, паколькі і ў турмах, здараецца, працы няма, чалавек як мага хутчэй спрабуе знайсці крыніца даходаў. Нават калі камусьці і атрымоўваецца яе знайсці, то зноў усё ўпіраецца ў першае пытанне: дзе жыць? дзе ўзяць «прапіску»?

Цяпер, калі ў Данецкам рэгіёне склалася вельмі складаная сітуацыя, не варта дзівіцца таму, што людзі пасля вызваленняшукаюць магчымасці выжываць і зарабляць, узяўшы ў рукі зброю. Шматгадовая ўстойлівая абыякавасць дзяржавы да вырашэння праблемаў асуджаных, вызваленых пасля адбыцця пакарання, вось цяпер абярнулася такімі наступствамі. Трэба ўсведамляць і адкрыта сказаць, што пэўная адказнасць за папаўненне рэсурсамі атрадаў баевікоў ляжыць і на дзяржаве, лічаць у «Данецкам Мемарыяле». «Тая мінімальная дапамога, якую атрымлівалі праз прытулак, зараз памяншаецца, - заявіў А.Букалаў. - Праз тое, што не працуюць пашпартныя сталы, спынілася часовая рэгістрацыя вызваленых асобаў у прытулку, адмененыя бясплатныя талоны на атрыманне пашпартоў». Дзяржава зноў ідзе знаёмай сцежкай: спачатку стварае сабе праблемы, спрабуючы зэканоміць капейкі, потым усё роўна яна вымушаная гэтыя праблемы вырашаць, выдаткоўваючы ўжо тысячы, падсумоўвае праваабаронца.