Яўген Вапа: Ганьба ўладам. Гонар нацыі!

Завяршыўся суд над Алесем Бяляцкім. Прыгаварылі яго да канфіскаты маёмасці і 4,5 года пазбаўлен­ня волі ў турме з абвостраным рэжымам толькі за-тое, што сам Алесь і кіраваны ім Праваабарончы цэнтр „Вясна” кінуў выклік антыдэмакратычнай і антызаконнай сістэме Аляксандра Лукашэнкі. А гэтага дыктатар не пераносіць. Тым самым Алесь Бяляцкі папоўніў доўгі спіс палітычных вязняў, якія зараз адбываюць пакаранні і пераносяць рэпрэсіі ў самой Беларусі.

Апынуўся ён у ліку тых, каго сам абараняў. Варта нагадаць, што Алесь Бяляцкі з’яўляецца шматгадо­вым чытачом нашага тыднёвіка і сябрам рэдакцыі. Калі менавіта ў 2004-2006 гадах ішоў прыдуманы працэс над „Нівай”, то прадстаўнікі „Вясны” і іншых беларускіх пазаўрадавых арганізацый сарганізава­лі маштабную, міжнародную акцыю ў абарону нашай рэдакцыі. Сам Алесь Бяляцкі ўжо як прызнаны аў­тарытэт пра нашую справу і яе раздзьмуханасць гаварыў у час важных сустрэч з прадстаўнікамі поль­скіх і еўрапейскіх структур. Мы, пры існаванні незалежнага правасуддзя, выйгралі менавіта дзякуючы і той беларускай салідарнасці. У нашай справе маўчалі тады афіцыйныя беларускія ўлады і іх дыпла­матычныя прадстаўніцтвы.

А за­раз ма­ем змроч­ны лі­ста­пад і амаль га­да­вы пра­цяг кры­ва­вай рас­­пра­вы над бела­ру­скім гра­мад­ствам з ча­су прэ­зі­дэн­ц­кіх вы­ба­раў 19 снеж­ня 2010 г. Вар­та ўспом­ніць, што ў гэ­ты дзень бы­ла кры­ва­ва ра­заг­на­ная мір­ная дэ­ман­ст­ра­цыя ў цэнтры Мен­ску, бы­ло арыш­тава­ных пад ты­ся­чу лю­дзей, у тым лі­ку амаль усе кан­ды­да­ты на па­са­ду прэ­зі­дэн­та. Не­ка­то­рыя з іх, як Алесь Мі­ха­ле­віч, пас­ля вы­ха­ду з арыш­ту, у якім пра­во­дзіў­ся над ім фі­зіч­ны і ма­раль­ны здзек, па­спелі збег­чы за мяжу. Іх „ві­на” толь­кі ў тым, што яны ха­це­лі толь­кі, і аж толь­кі, не­за­леж­най белару­скай дзяр­жа­вы з бе­ла­ру­скай мо­вай і ду­хам, у якой вы­ра­шаль­ны го­лас ма­юць усе гра­ма­дзя­не кра­і­ны ў час дэ­ма­кра­тыч­ных вы­ба­раў. Пе­рад Ва­мі, ша­ноў­ныя чытачы, здым­кі не­ка­то­рых „во­ра­гаў на­ро­да”. Спаг­ля­да­юць на нас ра­зум­ны­мі вачыма тыя, якія ад­чу­ва­юць ад­каз­насць за бу­ду­чы­ню кра­і­ны, а не тыя, у ка­го страх у ва­чах і кроў на ру­ках.

Вось Ан­д­рэй Сан­ні­каў, кан­ды­дат у прэ­зі­дэн­ты, дып­ла­мат, бы­лы ві­цэ-мі­ністр замеж­ных спраў Бе­ла­ру­сі, жор­ст­ка збі­ты і пры­су­джа­ны да пя­ці га­доў аб­вост­ра­най ка­ло­ніі. За­раз ча­ста эта­па­ва­ны з ад­на­го го­ра­да ў дру­гі, у хо­ла­дзе, без яды, хво­ры. Жон­ка Іры­на Ха­ліп, вя­до­мая жур­на­ліст­ка, так­са­ма арыш­та­ва­ная 19 снеж­ня, звычайна па-жа­но­ча­му вель­мі ба­іц­ца за жыц­цё му­жа Ан­д­рэя. Яно ў не­бяс­пе­цы, — сцвяр­джае яна. Ка­лі іх абое арыш­та­ва­лі, іх ма­лым сы­нам зай­ма­лі­ся ба­бу­ля з дзядулем. Та­ды ўла­дам міль­га­ну­ла на­ват дум­ка адаб­раць сям’і дзі­ця і ад­п­ра­віць яго ў дзі­ця­чы дом.

Чар­го­вы кан­ды­дат Мі­ко­ла Стат­ке­віч — са­цы­ял-дэ­мак­ра­тыч­ны па­лі­тык, прысуджа­ны да шасці га­доў зня­во­лен­ня ў ка­ло­ніі. Ра­ней ужо так­са­ма ка­ра­ны пабыў­кай у пра­цоў­най ка­ло­ніі. Ад­стаў­ны пал­коў­нік ар­га­ні­за­ваў Бе­ла­ру­скае згуртаван­не вай­скоў­цаў і пры­маў у 1992 г. пер­шую пры­ся­гу бе­ла­ру­скіх афі­цэ­раў на вер­насць Бе­ла­ру­сі. У ка­ло­ніі, ня­гле­дзя­чы на кан­ту­зію ру­кі, пры­му­ша­ны пра­ца­ваць на ле­са­піл­цы. За­раз яму і яго гра­ма­дзян­скай жон­цы ад­маў­ля­ец­ца ў су­стрэ­чах і шлю­бе.

Ула­дзі­мір Няк­ля­еў — кан­ды­дат у прэ­зі­дэн­ты. Пры­су­джа­ны да двух га­доў з адтэр­мі­ноў­кай на два га­ды. Су­свет­на вя­до­мы па­эт, з по­шу­каў па­э­тыч­най праў­ды, сар­га­ні­за­ваў вель­мі пат­рэб­ную гра­мад­ству кам­па­нію „Га­ва­ры праў­ду”. Жор­ст­ка збі­ты, з траў­май га­ла­вы, 19 снеж­ня са шпі­та­ля заб­ра­ны КДБ у тур­му. Зна­хо­дзя­чы­ся пад хат­нім арыш­там у сва­ёй ква­тэ­ры, пе­рас­лаў эсэ­мэ­скай верш-пес­ню „Кра­су­ня-вяс­на”, якую спя­вае Змі­цер Вай­цюш­ке­віч. За­раз за­ба­ро­не­на яму не толь­кі выязджаць за мя­жу ў па­лі­тыч­на-куль­тур­ных спра­вах, але і для ра­та­ван­ня свай­го зда­роўя.

Змі­цер Даш­ке­віч — няз­лом­ны лі­дар Ма­ла­до­га фрон­ту, арыш­та­ва­ны дзень пе­рад вы­ба­ра­мі, бес­пад­стаў­на аб­ві­на­ва­ча­ны і пры­су­джа­ны да двух га­доў тур­мы. Не­каль­кі ра­зоў аб’­яў­ляў га­ла­доў­ку су­праць фі­зіч­ным і ма­раль­ным здзе­кам, за што трап­ляў у кар­цар. У тур­ме прый­ш­ло­ся яму свят­ка­ваць сваё трыц­ца­ці­год­дзе і ўзяць шлюб з На­стай Па­ла­жан­кай, якую так­са­ма арыш­тоў­ва­лі і са­джа­лі за кра­ты на не­каль­кі сутак толь­кі за па­ва­гу да бел-чыр­во­на-бе­ла­га сця­гу.

Па­вал Се­вя­ры­нец — лі­дар Бе­ла­ру­скай хрыс­ці­ян­скай дэ­ма­кра­тыі, ра­ней Маладо­га фрон­ту. Нашчадак пра­ва­слаў­на­га свя­та­ра, па­ха­ва­на­га ў Вар­ша­ве ка­ля цар­к­вы на Во­лі. За­раз за ўдзел у сне­жань­скіх па­дзе­ях пры­га­вор­ны да трох га­доў „хі­міі” — пра­цы ў вып­раў­ляль­най ка­ло­ніі, што по­бач Пру­жан. Гэ­та не пер­шае пакаран­не „хі­мі­яй” вы­дат­на­га зна­та­ка бе­ла­ру­скай ідэі і куль­ту­ры, пісь­мен­ні­ка, журна­лі­ста.

Змі­цер Бан­да­рэн­ка быў ад­ным з кі­раў­ні­коў вы­бар­ча­га шта­ба Ан­д­рэя Сан­ні­ка­ва, за што ат­ры­маў два га­ды па­ка­ран­ня. У тур­ме мае вя­лі­кія кло­па­ты са зда­роў­ем. Пера­нёс цяж­кую апе­ра­цыю на паз­ва­ноч­ні­ку, пас­ля якой із­ноў на­кі­ра­ва­ны ў тур­му, а не на рэ­а­бі­лі­та­цыю. Быў вы­лу­ча­ны ў гэ­тым го­дзе на між­на­род­ную прэ­мію імя Саха­ра­ва.

На жаль, гэта не поўны спісак па­лі­тычных ахвяраў, пералічаны мною, тых што зараз знаходзяцца ў беларускіх тур­мах. Трэба памятаць і пра ўсіх другіх,  хто без працы і волі паддаецца штодзённа ціску ў кожным кутку Беларусі. А такіх дзе­­сяткі  тысяч. І таму з поўнай ад­казнас­цю можна сцвярджаць, што сённяшні рэ­жым з’яўляецца антынародным і анты­­беларускім.Ён дзеля ўлады рас­пра­дае і са­мы гаспадарчыя цэннасці кра­іны. Про­даж цалкам Белтрансгазу ра­сей­с­­каму Газ­праму — чарговы крок да пат­раты су­ве­рэннасці. Тых, хто мог бы ар­га­ні­за­ваць пратэсты, пасадзілі ў турмы, або пры­му­сі­лі да эміграцыі. Але не будзе гэта вечна!

Яўген Вапа

"Гарадзенская вясна"