Гнеў і абурэнне: Віцэ-прэзідэнт FIDH Алесь Бяляцкі асуджаны да 4,5 гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму

Мінск-Парыж, 24 лістапада 2011 г.

Сёння Алесь Бяляцкі, Віцэ-Прэзідэнт FIDH і кіраўнік беларускага праваабарончага цэнтру "Вясна" быў прысуджаны да 4,5 гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму з канфіскацыяй маёмасці. Маёмасць, зарэгістраваная як на самога абвінавачанага, у тым ліку офіс праваабарончага цэнтру "Вясна", так і на іншых асоб, прадпісана адабраць для выканання прысуду. Па рашэнні суду, Бяляцкі павінен таксама пакрыць страты.

FIDH заклікае да зняцця з яго ўсіх абвінавачванняў і яго неадкладнага вызвалення.

«Мы асуджаем гэта рашэнне беларускага суду як незаконнае і палітычна матываванае. Больш за тое, самі слуханні ў чарговы раз даказалі, што гэты судовы працэс быў прамой замовай кіруючага рэжыму: агучаны ліст КДБ, які паслужыў падставай для судовага пераследу, прамы таму доказ», - заявіла Суэр Белхасен, прэзідэнт FIDH. «Гэты ліст, датаваны 28 кастрычніка 2010, таксама паказвае, што сапраўдны разгром беларускай грамадзянскай супольнасці, самым абуральным і наглядным прыкладам якога стала справа Бяляцкага, быў запланаваны і падрыхтаваны яшчэ напярэдадні, прэзідэнцкіх выбараў 19 снежня 2010 года якія абярнуліся катастрофай, з мэтай прымусіць замаўчаць праваабарончыя галасы. Алесь знаходзіцца ў незаконным зняволенні з-за сваёй праваабарончай дзейнасці. Мы заклікаем усе ўплывовыя бакі прыняць тэрміновыя і моцныя меры, каб дамагчыся яго неадкладнага і безумоўнага вызвалення», працягнула яна. «Мы асцерагаемся, што рэпрэсіі закрануць і іншых членаў" Вясны "ў кантэксце працягу рэпрэсій. FIDH выказвае сваю поўную салідарнасць з Алесем, яго сям'ёй і ўсімі сябрамі "Вясны", - падагульніла Суэр Бэльхасэн.

Алесь Бяляцкі - праваабаронца і незаконна затрыманы. FIDH заклікае ўсе дзяржавы і міжнародныя арганізацыі прыняць тэрміновыя і рашучыя меры для неадкладнага і безумоўнага вызвалення Алеся Бяляцкага, для зняцця з яго ўсіх абвінавачванняў і для гарантыі свабоды дзеянняў цэнтра "Вясна" і іншых праваабарончых арганізацый, у адпаведнасці з міжнароднымі праваабарончымі стандартамі.

З залы суда: інфармацыя аб ходзе працэсу

Суд над Алесем Бяляцкім, пад старшынствам суддзі Бандарэнка, быў праведзены з 2 па 24 лістапада 2011 года Першамайскім раённым судом горада Мінска. Назіральная місія Абсерваторыі па абароне правоў праваабаронцаў (сумеснай праграмы FIDH і OMCT) назірала за ўсім ходам працэсу.
FIDH рашуча асуджае адмову беларускіх уладаў даць візу Прэзідэнту FIDH спадарыні Суэр Белхасен і Ганароваму Прэзідэнту Патрыку Бодуану для назірання за судовым працэсам, таксама як і іншым міжнародным назіральнікам. FIDH таксама пратэстуе супраць выкарыстання на судовым разглядзе нелегальна здабытай прыватнай і прафесійнай перапіскі паміж прадстаўнікамі FIDH і ПЦ "Вясна".

«Неабходна адзначыць, што нягледзячы на ​​працяглую падрыхтоўку, бок абвінавачвання быў так дрэнна падрыхтаваны, а доказная база так дрэнна дакументавана, што абвінавачванне сапраўды расыпалася: прадстаўленыя дакументы альбо не былі наўпрост звязаныя з прадстаўленым абвінавачваннем, альбо не былі завераныя ці хаця б падпісаны і змацаваны пячаткай. Міністэрства юстыцыі Літвы. якое адправіла афіцыйны ліст у жніўні 2011 года, заяўляе, што перададзеныя ім у сакавіку 2011 года дакументы не адпавядаюць рэчаіснасці. Аднак, яны ўсё-такі былі выкарыстаны ў судовым пасяджэнні. Некаторыя сведкі абвінавачвання заявілі, што наогул не былі знаёмыя са справай Бяляцкага», - заявіў Артак Кіракасян, Генеральны сакратар FIDH, які назіраў за працэсам у Мінску. «Увесь судовы працэс быў дрэнна падрыхтаванай дэманстрацыяй сістэматычнай палітыкі паслаблення і крыміналізацыі праваабаронцаў, якія працягваюць сваю легітымную і адважную дзейнасць у кантэксце нарастаючых рэпрэсій у Беларусі».

На працягу ўсіх дзён судовага працэсу абвінавачваннем задаваліся адкрыта палітычна матываваныя пытанні Бяляцкаму і сведкам. Пытанні тычыліся дзейнасці «Вясны», спосабаў атрымання фінансавання і яго распаўсюджвання, а сведак рэгулярна апытвалі пра іх магчымую прыналежнасць да ПЦ "Вясна", пры тым, што ўсе гэтыя пытанні прамога стаўлення да справы аб ухіленьні ад выплаты падаткаў не мелі. 10 лістапада палітычны «ухіл» абвінавачвання стаў асабліва відавочны. Бяляцкаму таксама быў зададзена пытанне аб тым, ці знаёмы ён са зместам прэзідэнцкага Дэкрэту № 24, de facto забараняе фінансаванне асацыяцый без згоды Адміністрацыі прэзідэнта. Пасля гэтага судовы працэс быў прыпынены для прад'яўлення новых абвінавачванняў, якія былі абвешчаныя пракурорам як «значна адрозныя ад папярэдніх». Тым не менш, калі суд аднавіў слуханні 16 лістапада, абвінавачванне толькі нязначна адрознівалася ад раней прад'яўленага, дабаўлены былі толькі «раней дасягнутыя пагаднення», нібыта прывялі да ўхілення ад выплаты падаткаў.

23 лістапада, у выступе адваката, бок абароны падкрэсліў, што некаторыя старонкі меркаваных банкаўскіх аперацый былі прадстаўлены ў незавераных фотакопіях, якія дазваляюць усумніцца ў тым, што менавіта гэтыя дакументы былі перададзеныя падатковым інстанцыям. Некаторыя іншыя дакументы, прадстаўленыя суду як нейкі кантракт паміж цэнтрам «Вясна» і яго донарам, былі прадастаўлены «ананімнай крыніцай», што супярэчыць палажэнням крымінальнага кодэкса. Больш за тое, некаторыя дакументы наогул не мелі прамой сувязі з прадстаўленым абвінавачваннем. Адвакат падкрэсліў таксама, што запыт у літоўскі і польскі банкі былі адпраўленыя да ўзбуджэння крымінальнай справы, у парушэнне заключанай паміж гэтымі краінамі і Беларуссю дамовы аб прававой дапамозе, што яшчэ больш падрывае легальнасць атрыманых такім шляхам сведчаньняў.

У сваім апошнім слове Алесь Бяляцкі абмаляваў карціну нарастаючага ў краіне аўтарытарызму, дзе праваабаронцы, адвакаты і журналісты працуюць у становішчы нарастаючай рызыкі.

Віцэ-Прэзідэнт FIDH таксама звярнуў увагу на найцяжкае становішча праваабаронцаў ва ўсім рэгіёне, падкрэсліўшы, што крыміналізацыя праваабаронцаў стала там усё больш частай практыкай: 8 членаў сяброўскай арганізацыі FIDH ва Узбекістане знаходзяцца ў зняволенні па сфабрыкаваных абвінавачваннях, праваабаронцы ў Расіі становяцца ахвярамі судовага пераследу, або нават забойстваў. Ён таксама нагадаў гісторыю стварэння і працы ПЦ "Вясна" і падкрэсліў, што дзейнасць праваабарончага цэнтра заўсёды была максімальна адкрытай і змагла дапамагчы тысячам людзей.

Бяляцкі пераканаўча паказаў у сваёй прамове, грунтуючыся на дакументах са сваёй крымінальнай справы, што яно з самага пачатку было створана і курыраваў КДБ. У лістападзе 2010 г. КДБ арганізаваў нарады з падатковым дэпартаментам і пракуратурай (у прысутнасці прадстаўніка пракуратуры, які пасля прыняў удзел у судовым працэсе ў якасці дзяржаўнага абвінаваўцы), на якіх былі вывучаны магчымыя шляхі яго судовага пераследу і ў ходзе якіх выбар быў зроблены на артыкуле 243, ч. 2. Гэта паказвае палітычны характар ​​працэсу, пачатага выключна з мэтай спыніць праваабарончую дзейнасць Алеся Бяляцкага.