“Смяротнае пакаранне – наша мінулае”. Як прайшла сустрэча ў ZBS-прасторы Фота

9 кастрычніка ў прасторы ZBS адбыўся івент “Ты за ці супраць смяротнага пакарання?”
Задзіночанне Беларускіх студэнтаў упершыню прымала ўдзел у Тыдні супраць смяротнага пакарання, што штогадова ладзіцца праваабаронцамі з 5 па 10 кастрычніка.

На сустрэчу з запрошаным экспертам Валянцінам Стэфановічам сабралося каля 30 маладзёнаў. На пачатку мерапрыемства ў прысутных запыталі, ці мае хтосьці з іх ужо абгрунтаваную пазіцыю адносна смяротнага пакарання – “за” ці “супраць”. У залі паднялося каля шасці рук.

Далей Валянцін Стэфановіч пазначаў на паперы меркаванні-аргументы прысутных “за” і “супраць” смяротнага пакарання. Пасля гэтага адбылася размова пра тыя аргументы, якія найбольш часта называюцца паводле статыстычнага даследвання.

Так, прыхільнікі такога віду пакарання кажуць:

• смяротнае пакаранне – гэта справядлівая адплата;
• на ўтрыманне асуджаных марнуюцца грошы падаткаплацельшчыкаў;
• смяротнае пакаранне – можа быць стрымліваючым фактарам для здзяйснення злачынстваў.

У сваю чаргу, праціўнікі смяротнага пакарання адзначаюць:

• чалавечае жыццё неацэнна, дзяржава не адказная за нараджэнне, а таму не мае права і адбіраць жыццё;
• нельга выключаць наяўнасць судовай памылкі, і, як следства, незваротнасць прысуду;
• смерць – вельмі простае рашэнне, якое не дазваляе чалавеку пераасэнсаваць здзейснены ўчынак.

Валянцін Стэфановіч распавядаў пра розныя прыклады смяротных прысудаў, якія адбываліся ў Беларусі і сталі вядомыя праваабаронцам. Эксперт адзначыў, што смяротнае пакаранне – наша мінулае, якое дасталася нам у спадчыну ад савецкіх часоў, у тым ліку тое, што ў журнале аб выкананне прысуду пазначалася: “убыл па приговору”.

Таксама Валянцін Стэфановіч распавёў удзельнікам сустрэчы пра інструменты, якія выкарыстоўваюць праваабронцы для змянення сітуацыі з прымяненнем смертнай кары, і пра тое, што ёсць тры шляхі да адмовы ад гэтага віда пакарання:

• увядзенне мараторыя – абвяшчаецца афіцыйна праз заканадаўчы акт, напрыклад, указ прэзідэнта, і можа быць часовым ілі бестэрміновым;
• увядзенне мараторыя дэ-факта – непрымяненне смяротнага пакарання на практыцы на працягу дзесяці і больш гадоў;
• поўная адмена – патрабуе зменаў у законах.

Прысутныя актыўна задавалі пытанні. Пасля размовы адбыўся прагляд дакументацыйнага фільма «Убыл по приговору». Зноў з залі задаваліся пытанні, прайшло невялікае абмеркаванне праблемы.

Напрыканцы прысутным задалі тое ж пытанне, што і на пачатку сустрэчы: “Ці вызначаліся вы з асабістай пазіцыяй па пытанні смяротнага пакарання – “за” ці “супраць”? На гэты раз узнялося больш за 10 рук. Амаль усе яны ўзняліся ў адказ і на другое пытанне: “Хто з вас супраць смяротнага пакарання?”

“Я б ацаніла сённяшняе мерапрыемства на 9 з 10. Увогуле да гэтага я ніколі з гэтай тэмай не сутыкалася, і мне было цікава”, - падзялілася адна з прысутных дзяўчын са сваёй сяброўкай, з якой на мерапрыемстве сустрэлася выпадкова.

“Рэдкі класік не сядзеў у турмах”: смяротнае пакаранне і беларуская літаратура

Беларускі ПЭН-цэнтр зладзіў імпрэзу “Нельга забіць: смяротнае пакаранне і беларуская літаратура”. У ім прынялі ўдзел праваабаронца Алесь Бяляцкі, паэт і журналіст Сяргей Сыс, літуразнаўца Паліна Сцепаненка, а мадэратарам выступіў паэт і перакладчык Андрэй Хадановіч.

Прагляд фільма і дыскусія пра смяротнае пакаранне прайшлі ў Гародні

Дзявятага кастрычніка ў Гародні ў “Цэнтры гарадскога жыцця” прайшоў паказ дакументальнага фільма "Курумім" і сустрэча з праваабаронцам, каардынатарам кампаніі супраць смяротнага пакарання Андрэем Палудам.