Выкладчык БДУІР стаміўся ад «рабскага жыцця» і забунтаваў супраць нізкага заробку: Менш, чым тут, я нідзе атрымліваць не буду

Уладзімір Шылкін больш за 30 гадоў выкладае ў БДУІР вышэйшую матэматыку. Чалавек, які ведае пра лічбы ўсё, не разумее, чаму яго заробак складае ўсяго 3,5 мільёна.

Выкладчык стварыў у родным ВНУ ячэйку Свабоднага прафсаюза металістаў і плануе дамагацца празрыстасці размеркавання ўнутраных фінансавых патокаў. Магчымых наступстваў гэтага кроку ён не баіцца: «Менш, чым тут, я нідзе не буду зарабляць».

3 студзеня 2014 года старшы выкладчык кафедры вышэйшай матэматыкі Уладзімір Шылкін выйшаў з Беларускага прафсаюза адукацыі і навукі і заснаваў ва ўніверсітэце ячэйку Свабоднага прафсаюза металістаў. На пытанне: «Чаму?» — ініцыятар адказвае: «Надакучыла рабскае жыццё. За студзень, працуючы на стаўку, я атрымаў «чыстымі» 3,5 мільёна. Аклады ў нас мізэрныя: у старшага выкладчыка 1,3-1,35 млн. Далей ідуць надбаўкі, якія даганяюць заробак [да выплаты падаткаў] да 4—4,5 мільёна. Дацэнт атрымлівае 5,5—6 мільёнаў, а прафесар атрымлівае 8—10 мільёнаў. Асобныя прафесары зарабляюць па 15 мільёнаў, але іх ва ўніверсітэце можна пералічыць па пальцах адной рукі».

Уладзімір Шылкін мяркуе, што ён і яго калегі атрымліваюць «ганебныя» сумы. Ён выкладае з 1980-х і нагадвае, што ў савецкі час заробкі рэктара ВНУ і простага асістэнта адрозніваліся ўсяго ў 4 разы. Сёння, як мяркуе Уладзімір Шылкін, разрыў нашмат большы. Далей здагадак ён пакуль не зайшоў, бо не ведае схему размеркавання фінансавых патокаў унутры ВНУ. Менавіта гэта і не задавальняе выкладчыка.

«Я прапанаваў не называючы прозвішчаў апублікаваць сумарны даход выкладчыкаў кафедраў фізікі і матэматыкі (68 чалавек). Гэта базавыя кафедры, яны ахопліваюць амаль усе першыя і другія курсы. І параўнаць яго з сумарным прыбыткам рэктараў, прарэктараў і дэканаў (18 чалавек). Я думаю, што іх заробак перавысіць наш».

Уладзімір Шылкін заснаваў у БДУІР ячэйку Свабоднага прафсаюза металістаў, у склад якой увайшлі шасцёра яго калегаў. Ад сяброўства ў Беларускім прафсаюзе работнікаў адукацыі і навукі ён адмовіўся, бо «прафкам ВНУ атрымлівае грошы ад адміністрацыі і не пойдзе супраць яе».

«Адміністрацыя ВНУ не фінансуе нашу дзейнасць. Каля 91% работнікаў БДУІР — члены Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі, кожны з іх аддае 1% заробку на прафсаюзны ўзнос. У прафсаюзны камітэт работнікаў універсітэта ўваходзяць прадстаўнікі ўсіх структурных падраздзяленняў, і ўсе рашэнні прафкама прымаюцца калегіяльна», — удакладняе старшыня прафкама БДУІР Сяргей Кракасевіч.

Перш за ўсё Уладзімір Шылкін прайшоўся па ўніверсітэце і раздаў нумар газеты СПМ «Рабочае слова», у якім апублікавана інтэрв'ю з ім. Лейтматыў — « Куды ідуць грошы?», і адрасаваны ён адміністрацыі БДУІР.

«У нас ва ўніверсітэце каля 800 супрацоўнікаў прафесарска-выкладчыцкага складу. І я ў сваіх прэтэнзіях не адзінокі, у мяне шмат аднадумцаў. Галоўная сутнасць абурэння: мы зарабляем грошы, а яны, так званая вярхушка, іх дзеляць.

Не буду казаць, як яны іх дзеляць, не ведаю. Але я ведаю, як мы іх зарабляем і колькі атрымліваем самі. У мяне, напрыклад, за семестр прайшло 250 студэнтаў. Я чытаў лекцыі, вёў практыку, кансультацыі, прымаў экзамены. Кожны студэнт плаціць за навучанне 1500—1700 даляраў у залежнасці ад спецыяльнасці. Лёгка прыкінуць, што я з калегамі аказваем у год адукацыйных паслуг на суму каля 400 тысяч даляраў. Выкажам здагадку, што разам са мной на гэтую колькасць студэнтаў нас 20 чалавек. Назаву з запасам, улічваючы і абслугоўваючы персанал (прыбіральшчыцы, электрыкі, сантэхнікі). Мне ў год выплачваецца заробкам 4,5-5 тысяч даляраў, крыху больш за 1%. Тое ж самае атрымліваюць і астатнія ўдзельнікі навучальнага працэсу. На зарплату сыходзіць пятая частка атрыманых сродкаў у лепшым выпадку. Пытанне вось у чым: куды знікаюць астатнія?

Старшыня прафкама пералічыў артыкулы выдаткаў: «Грошы за платнае навучанне ідуць не толькі на выплату зарплаты выкладчыкам, але і на аплату камунальных паслуг, абнаўленне матэрыяльнай базы — абсталявання, якое каштуе дзясяткі тысяч даляраў. Наш універсітэт вядучы ў галіне інфарматыкі і радыёэлектронікі, якая развіваецца сёння сямімільнымі крокамі, і без пастаяннага абнаўлення тэхнікі не абысціся».

Нягледзячы на тое, што адміністрацыя БДУІР пакуль ніяк не адрэагавала на прафсаюзную актыўнасць Уладзіміра Шылкіна, ён не адмаўляе, што яго незадаволенасць можа мець наступствы. Звальнення мужчына не баіцца.

«Я не пагрэбаваў пасля 30 гадоў выкладання змяніць прафесію. Менш, чым тут, я нідзе атрымліваць не буду. Зарплата прыбіральшчыкаў і грузчыкаў ад 5 мільёнаў плюс сацпакет. Працу грузчыка і прыбіральшчыка я зраблю, а вось яны маю не зробяць ніколі, — кажа выкладчык. — Пасля нашай ВНУ студэнты паступалі ў Францыю, Германію, ЗША. Пасля курсу маіх лекцый матэматыка ім залічвалася аўтаматычна».

Сяргей Кракасевіч не спрачаецца, што Уладзімір Шылкін дасведчаны спецыяліст, але атрымлівае ён роўна столькі, колькі пакладзена па заканадаўстве. Чаму ж паложана ўсяго 3,5 мільёны? Старшыня прафкама бачыць прычыну ў тым, што Шылкін не выкарыстоўвае ўсе магчымасці зарабіць, якія дае ВНУ.

«Ён працуе на стаўку. Яго аўдыторная нагрузка вычэрпваецца двума днямі ў тыдзень. Акрамя таго, ён праводзіць кансультацыі з завочнікамі двойчы на месяц па суботах.

Ёсць другая палова дня, адведзеная пад навуковую і метадычную працу. Публікацый ва Уладзіміра Шылкін няшмат, а за іх плацяць прэміі. Акрамя таго, выкладчыкі ВНУ імкнуцца атрымліваць навуковыя ступені і званні, за якія таксама ідзе даплата. Хто забараняў яму за 30 гадоў працы атрымаць ступень?»

«Існуюць іншыя спосабы павялічыць зарплату, — працягвае Сяргей Кракасевіч. — Напрыклад, весці дадатковыя заняткі па вышэйшай матэматыцы для першакурснікаў. Уладзімір Шылкін ад іх адмовіўся. На кафедры вышэйшай матэматыкі ёсць і іншыя віды дадатковай нагрузкі, прыцягваюцца выкладчыкі-сумяшчальнікі. Чаму Шылкін не можа ўзяць гэтую працу на сябе? Значыць, яго задавальняе працаваць на стаўку».

Сярэдняя зарплата прафесарска-выкладчыцкага складу ў БДУІР — каля 7 мільёнаў рублёў. Сяргей Кракасевіч распавядае, што актыўна працуючых выкладчыкаў ВНУ стымулюе матэрыяльна: прадугледжаныя гранты на развіццё вучэбна-лабараторнай базы, прэміі за распрацоўку і напісанне метадычных дапаможнікаў, даплаты за навуковую дзейнасць і правядзенне заняткаў са студэнтамі-замежнікамі на англійскай мове. Акрамя таго, БДУІР фінансава падтрымлівае маладых спецыялістаў і заахвочвае выкладчыкаў, якія маюць вучоныя ступені і званні.